Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VIII. Rozpowszechnienie życia w wszechświecie
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
173
Teraz zatem przedstawiamy sobie, że żywe organizmy,
które około siebie widzimy, pochodzą wszystkie od dawnych
organizmów, nie bardzo do nich podobnych; ślady i resztki
tych dawniejszych organizmów znajdujemy w pokładach geo-
logicznych osadzonych przed milionami, milionami lat. Zgo-
dnie z tym poglądem możliwem jest, że wszystkie żyjące te-
raz organizmy pochodzą od jednej jedynej bardzo prostej
istoty; ale jak się to stało należy jeszcze udowodnić.
Ogólnie przyjętem było mniemanie, któremu już przod-
kowie nasi hołdowali, że organizmy niższe rozwijać się mogą
bez zarodku. Zauważono mianowicie, że niższe organizmy, ro-
baki itd. powstają na gnijącem mięsie, jak opisuje Wirgiliusz
w swych Georgikach. Pogląd ten utrzymywał się powszechnie
do 17 stulecia, wtedy jednak obaliły go licznie doświadczenia,
między innemi doświadczenia Swammerdam’a i Leuwenhoek’a.
Teorya tak zwanej „generatio spontanea“ czyli samorództwa
zakwitła nowem życiem, gdy odkryto tak zwane wymoczki,
i drobne organizmy, bez żadnej widocznej przyczyny, w odwa-
rach i nastojach powstające.
Spalanzani dowiódł jednak (1777), że jeśli nastój, naczynie
i powietrze nad niem rozgrzać dostatecznie dla zabicia wszelkich
zarodków, to nastój pozostanie bezpłodnym: nie rozwiną się w nim
żywe istoty. Na tym fakcie opiera się metoda przygotowywania
konserw. Podniesiono naturalnie różne zarzuty przeciwko temu
dowodowi, utrzymywano, że przez rozgrzanie powietrze tak się
zmienia, iż nie możliwym się staje rozwój drobnych organizmów.
W szóstym i siódmym dziesiątku zeszłego stulecia i ten zarzut
obalili chemicy Chevreul i Pasteur oraz fizyk Tyndall; dowiedli
bowiem, że w powietrzu z najdrobniejszych zarodków oczy-
szczonem nie przez silne rozgrzanie lecz w inny sposób (np.
przez przefiltrowanie przez watę) także nie rozwijają się
organizmy. Szczególniej prace Pasteura, jego metoda ste-
rylizacyi, codziennie w bakteryologicznych laboratoryach stoso-
wana, coraz bardziej zmusza nas do wniosku, że zaród jest
koniecznie potrzebnym do powstania życia.
A jednak zawsze jeszcze wybitni badacze chwytają za
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
