Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
352
296 um skattbændata l 1311. 364
áratugi 11. aldarinnar. Þeir eru mjög misþungir, vega frá
1,480 fr. gr. upp i 3,«54 fr. gr.Ganga þá af þessum
penn-ingum mest 145,8 á mörk eða 18,s á eiri, enn minst 66,3 á
mörk eða 8,3 á eiri. Að meðaltali vega penningar ólafs
sænska 2,135 fr. gr.,1) sem svarar því, að 101,1 geri mörk,
enn 12,8 eiri. Frá ríkisstjórn Hákonar jarls Eiríkssonar
(ár-inu 1015) hafa fundist 2 penningar, sem vega 2,isi fr. gr. ;2)
verða þá af þeim 100,3 í mörk, enn sem næst 12x/2 i eiri.
Frá dögum Olafs helga hafa fundist nokkrir penningar; flestir
þeirra vega líkt og hinir ljettustu penningar Ólafs sænska,
enn einn likt og hinir þingstu, 3,015 fr. grömm;3) gerir það
70,87 á mörkina, enn tæpa 9 á eiri.
Eftir daga Olafs helga verða penningarnir ljettari og
penningasláttan kemst á fastan fót, að því er þingd
penning-anna snertir, þannig að hjer um bil 240 penningar eru
mót-aðir úr mörkinni, og verða þá 30 í eiri.4) Frá þessum tíma
stafar það, að norskar lögbækur telja 30 penninga í eiri.5)
Þetta stóð um miðja 11. öldina, alt fram að c. 1069. Enn
frá þeim tíma var þingd penninganna enn minkuð, og það
um rjettan helming, svo að 60 penningar gerðu eiri, og stóð
það út 11. öldina og meginið af 12. öld.6)
Á þessu ifirliti er ljóst, að sá siður að telja 10
penn-inga vegna í eiri hlitur að hafa komið upp hjá íslendingum
á firsta fjórðungi 11. aldar. Þá vóru penningar mjög
mis-jafnir að þingd, og sínir það, að þeir hafa eklci verið taldir,
heldur vegnir í viðskiftum manna á milli. Um þetta leiti
leiða íslendingar það í lög hjá sjer, að enginn penningur sje
fullvægur, nema hann vegi minst J/10 eiris, eða sje igildi
hinna betri (þingri), enn ekki hinna bestu (þingstu) af
penn-ingum Ólafs hins sænska. Eldri getur þessi siður varla verið,
því að menn fóru first að slá penninga á Norðurlöndum laust
firir árið 1000, og er firir þann tíma varla að ræða um aðra
’) N. M. 9., sbr. 30., bls.
*) N. M. 12, bls. (sbr. 30 bis.).
s) N. M. 14.—17., sbr. 30., bls., og töflu I nr. 16.
*) N. M. XVI. bls. Sch.-M. 3.-4. bls.
6) Orðasafn Hertzbergs við NgL. V undir penningr.
*) Sch.-M. 4.-5. bls., 2.-4. nmgr. L. B. Stenersen, Myntfundet fra
Græslid i Thydalen, Kria 1881, 71. bls. Hertzberg,’Orðasafn við
NgL. V undir penningr.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
