Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - V. Pył słoneczny w atmosferze ziemskiej; zorza północna i zmiany w magnetyzmie ziemskim
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
103
Zwyczajne, nietylko przez uczestników wypraw podbie-
gunowych, obserwowane zorze należą do drugiej klasy; wszyst-
kie w poniższej statystyce podane, wyjąwszy tych z Islandyi
i Grenlandyi, należą do promienistych zórz północnych. Zorze
północne promieniste bardzo wyraźnie zgadzają się z okresem
111 lat, częstsze są więc podczas wzmagania się plam sło-
necznych; natomiast według Tromholta nie tyczy się to zórz
północnych w Islandyi i Grenlandyi. Przeciwnie częstość ich
wydaje się dość niezależną od obfitości plam słonecznych.
Często maxima zórz północnych, odpowiadające maximum plam
słonecznych przedzielone są na dwie połowy przez drugorzędne
minimum. Fenomem ten jest najwyraźniejszy pod biegunem,
ale występuje również w statystyce Skandynawii i innych
krajów.
Ażeby istotę zorzy północnej dobrze zrozumieć rozpatrzmy
koronę słoneczną roku minimalnego np. 1900 (porów. fig. 30).
Promienie korony w bliskości biegunów słonecznych są na
słońcu pochylone w bok przez^oddziaływanie magnetycznych
linii sił. Małe ujemnie naładowane krople mają widocznie
nieznaczną szybkość, tak że mogą się bardzo blisko linii sił przy
biegunach słonecznych poruszać i zgromadzać się u dołu ku równi-
kowi. Tam linie sił mniej gęsto leżą, to znaczy, że siły ma-
gnetyczne są tam słabsze i dlatego pył słoneczny może być
przez ciśnienie światła odrzucony w kształt wielkiej tarczy
wzdłuż płaszczyzny równika słonecznego. Tarcza ta od nas
widziana przedstawia się jak dwa wielkie pęki promieni w kie-
runku równika słonecznego wystające. Część tego pyłu sło-
necznego dostaje się w okolice ziemskie i doznaje tu natu-
ralnie oddziaływania magnetycznych linii sił ziemi, tak że
dzieli się na dwa snopy promieniujące w kierunku obu magne-
tycznych biegunów ziemskich. Leżą one na pewnej głębokości
w ziemi i dlatego nie wszystkie promienie koncentrują się w kie-
runku magnetycznego bieguna na powierzchni ziemskiej. Natu-
ralnem jest, że ujemnie naładowane cząstki, skoro od słońca wy-
chodzą, płynąć będą głównie w okolice nieco bardziej południowo
od magnetycznego bieguna północnego położone, gdy na tym
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
