Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - V. Pył słoneczny w atmosferze ziemskiej; zorza północna i zmiany w magnetyzmie ziemskim
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
104
biegunie jest południe. Gdy na magnetycznym biegunie północnym
jest północ, to większość naładowanych cząstek będzie uchwy-
cona przy linii sił, zanim koło geograficznego bieguna północ-
nego przejdzie, i dlatego maksymalny krąg dla zórz północnych
otacza jak podaliśmy bieguny magnetyczny i geograficzny (po-
rów. str. 99). Ujemnie naładowany pył słoneczny koncentruje się
w dwa pierścienie nad maksymalnym kręgiem zórz polarnych
i wywołuje fosforyzujący blask, gdy na drobiny powietrzne trafi,
blask taki sam jak gdyby te cząstki były ugodzone przez pro-
mienie radu. Ten fosforyzujący blask unosi się jako świecący
łuk na wysokości około 400 km. (według pomiarów Paulsena),
wierzchołek tego łuku zdaje się za każdym razem leżeć tam,
gdzie krąg maksymalny najbliższym jest do punktu obserwa-
cyjnego, co dosyć blisko godzi się z kierunkiem igły magne-
sowej.
Zupełnie inaczej zachowuje się korona słoneczna w roku
maximum plam słonecznych (fig. 31). Promienie jej rozcho-
dzą się od słońca prosto prawie we wszystkich kierunkach,
a te kierunki, które zdają się przeważać leżą wprost nad pa-
sem plam słonecznych. Widocznie za wielka jest szybkość
pyłu słonecznego, aby kierunek jego biegu mógł być znacznie
odchylony przez magnetyczne linie sił na słońcu. W skutek
tego i linie sił magnetyzmu ziemskiego nieznacznie tylko od-
działać mogą na ten naładowany pył słoneczny, spadnie on pro-
sto w atmosferę głównie tam gdzie zachodzi najsilniejsze pro-
mieniowanie. Ponieważ te twarde*) promienie zdają się wycho-
dzić z pochodni słonecznych, a te najczęściej występują w la-
tach obfitych w plamy słoneczne, to i zorze północne w oko-
licach, zdała od maksymalnego ich kręgu położonych, wtedy
mianowicie występują, gdy wielka jest ilość plam słonecz-
nych. Odwrotny jest stosunek dla „miękkich4
* promieni pyłu
*) Określenie „twarde” i „miękkie” promienie pyłn słonecznego
odpowiadają podobnemu określeniu u promieni katodowych. „Miękkie”
promienie mają niewielką szybkość i dlatego są silniej odchylane przez
siły zewnętrzne np. siły magnetyczne.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
