Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - V. Pył słoneczny w atmosferze ziemskiej; zorza północna i zmiany w magnetyzmie ziemskim
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
109
wiemy, że okres ten różnym jest pod różnemi szerokościami,
okoliczność, którą już Carrington i Spórer wywnioskowali
z ruchu plam słonecznych pod różnemi szerokościami, ale którą
zupełnie pewnie stwierdziły spektroskopowe pomiary Duner’a
nad ruchem fotosfery słonecznej. Duner dla różnych sze-
rokości słonecznych otrzymał następujące syderyczne czasy
obiegu; im odpowiadają obok umieszczone następujące okresy
synodyczne. *)
Stopień szerokości słonecznej 0 15 30 45 60 75 stopni.
Syderyczny czas obiegu 25,4 26,4 27,6 30,0 33,9 38,5 dni.
Synodyczny czas obiegu 27,3 28,5 29,9 32,7 37,4 43,0 dni.
Że czas obiegu fotosfery słonecznej podobnie jak czas
obiegu plam, pochodni i protuberancyi znacznie wzrasta z sze-
rokością, jest jednem z najbardziej zagadkowych zjawisk
fizyki słonecznej. Coś podobnego zachodzi też u chmur .ło-
wisza, ale tam różnica jest znacznie mniejsza, wynosi tylko
około 1% . Chmury atmosfery ziemskiej zachowują się wprost
odwrotnie, co łatwo tłomaczy się przez cyrkulację atmosfe-
ryczną**).
W naszym przypadku oczywiście znaczenie mieć może tylko
położenie słońca do ziemi, to znaczy synodyczny czas obiegu.
Widzimy tu. że okres o długości 25,93 dni bynajmniej się nie
*) Syderycznym czasem obiegu jakiegoś punktu na słońcu n a z j-
w am yczas, który upływ a m iędzy dwom a przejściam i jakiejś gw iazdy
przez płaszczyznę południow ą tego punktu t. j. przez płaszczyznę prze-
cinającą ten p u n k t i bieguny słońca. Synodyczny czas obiegu jest
czasem między dwom a przejściam i ziemi przez tę płaszczyznę połud-
nikow ą. W skutek ruchu ziemi po jej orbicie synodyczny czas obiegu
jest dłuższy od sydorycznego.
**) W y jątek pod ty m względem stanow ią może najw yższe w ar-
stw y pow ietrzne (20—80 km. wysokości). Świecące chm ury nocne,
które w latach 883—1892 (po w ybuchu K rakatoa) w Berlinie obser-
w ow ano i które na tej w łaśnie wysokości płynęły, m iały w zględem
pow ierzchni ziemskiej kierunek odw rotny, aniżeli chm ury ciii us po-
suw ające się ku wschodowi.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
