Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VII. Mgławice i słońca
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Z tego widzimy jak przez działanie niskiej temperatury zmniej-
sza się koncentracya wszystkich tych ciał, które łatwiej się
skraplają od wodoru i helu. Ponieważ wiemy, że w mgławi-
cach znajduje się jeszcze jedno ciało, często zwane „nebu-
lium“, — ciało to odznacza się dwiema charakterystycznemi
liniami widmowemi, jakich w żadnym innym ciele ziemskim
nie znajdujemy — przeto musimy wnioskować, że to zresztą
nieznane ciało równie trudno się skrapla, jak wodór i hel.
Jego punkt wrzenia leży zapewne, podobnie jak i obu tych
gazów, około 50° temperatury absolutnej.
Że w bardzo daleko rozprzestrzenionych mgławicach po-
zornie tylko wodór, hel i nebelium się znajdują, to wynika
jedynie z ich niskiego punktu wrzenia. Przypuszczenie, że
wszystkie inne ciała za największym rozrzedzeniem rozkła-
dają się na wodór i hel (jak to wnioskuje Lockyer), jest zu-
pełnie nieuzasadnione.
W nieco głębszych warstwach mgławicy, gdzie ona ma
mniej więcej kształt tarczy, muszą w postaci gazowej znaj-
dować się inne trudno zgęszczające się ciała, jak np. azot,
prostsze węglowodory i tlenek węgla, jeszcze głębiej cyan,
bezwodnik węglowy i t. d., a blisko środka sód, magnez, na-
wet żelazo. Te mniej lotne części składowe znajdują się w ze-
wnętrznych warstwach w formie pyłu, który niedopuszcza, by
ich widmo było widzialne. W silnie rozwiniętych mgławicach
spiralnych, warstwy zewnętrzne, osłaniające ciało centralne,
z powodu bardzo płaskiego kształtu zdają się być nader cien-
kie, tak że unoszący się w nich pył nie może zakryć widma
par metali. Widmo mgławicy wygląda wtedy jak widmo
gwiazdy; najgłębsze warstwy składają się z rozżarzonych
chmur pyłu, których światło filtruje się przez otaczające gazy.
Zauważono, że rozmaite prążki w widmach mgławic nie
jednakowo są rozpowszechnione w całej mgławicy. Tak np.
Campbell zbadał małą mgławicę planetarną w bliskości wiel-
kiej mgławicy Oriona i znalazł, że nebulium nie rozciągła się
w niej tak daleko jak’ wodór. Nebulium, znajdujące się w śro-
dku mgławicy ma zatem prawdopodobnie wyższy punkt wrze-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
