167 (Norsk namneverk)

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sider ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>

Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has been proofread at least once. (diff) (history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång. (skillnad) (historik)

Tyskarane kom difor til aa blanda saman og skreiv den
norske byen for «Bergen» ogso. Det knnde atter gjeva
styrke til «Bergvin».[1]

Typen «Bergvin» vart i si tid avløyst av ein fjorde
skrivemaate, og det var Bergen. Det gjekk i hovudsak
fyre seg — i skrift — i det 15. hundradaaret. Ved denne
yvergangen ogso kann det vera so at fleire ting hev hjelpt
til. For det fyrste kann ein ljodrett norsk framvokster ha
gjort sitt. «Bergvin» kunde dei uttala paa fleire maatar.
Dei kunde uttala i samsvar med skrifti. Og dei kunde
kasta burt g; synte det seg i skrift, fekk ein «Bervin»
(Berven).[2] Og so kunde dei lata siste lekken i namnet verta
so avveikt at stavingi -vin vart berre til -on (-un), og
sidan til -en; synte det seg i skrift, fekk ein «Bergon»
(Bergun), og sidan «Bergen». Baade segjemaaten «Bergon»
og «Bergen» hev nok sume nytta fyre 1400; ein finn
skrivemaaten Berghon i eit brev i 1404,[3] og Bergen aar
1400 i eit brev som er utferda i Bjørgvin.[4] For det andre
kann formi Bergen ha fenge noko framhjelp i den
avgjerande tidi av den latinske formi som dei nytta: Bergæ,
og serskilt av adjektivet dei laga paa namnet: Bergensis.
Endeleg kann for det tridje den nemnde tyske
skrivemaaten ha spela inn. Tyskarane skreiv Bergen i minsto
fraa nokso tidleg i det 14. hundradaaret.[5] Og um det fyrst

[1] Av tyding er dei tvo namni ulike. Det norske namnet Bjǫrgvin
(Bjarg-, Berg-) er ei samansetning av ordet bjarg eller berg n.
og so ordet vin f., grasland, beitemark. Det tyske namnet Bergen
er dativ fleirtal, altso ei kasusform av ordet berg. — Det kann vel
henda at den tyske skrivemaaten hev vorte framhjelpt av den
latinske skrivemaaten: Bergæ og adjektivet Bergensis.
[2] Slike
former syner seg tidleg: Berwin(n) Norg. Gl. L. III, s. 214 (1381;
Nidaros; avskr. ca. 1600). Berwin Dipl. Norv. II, s. 394 (1389; Bjørgvin).
Jfr. Bioruin Dipl. Norv. II, s. 41 (1299; Bjørgvin). Uttala Bervin,
Bjǫrvin, Bjarvin hev endaa til i si tid, i minsto sume stader, visseleg
vore det vanlegaste; so aa døma etter den formi andre Bjørgvin-namn
hev fenge i notidi.
[3] Dipl. Norv. II, s. 441 (Bjørgvin). Jfr. òg
«Borgun» Dipl. Norv. I, s. 277 (1358; Stedje i Sogndal). Biorgghun Dipl.
Norv. II, s. 309 (1367; Bjørgvin). Biorgun mange stader i Eirspennill.
[4] Dipl. Norv. I s. 412 f.
[5] Berggen, Hansisches Urkundenbuch II
s. 216 (1330; ei umsetjing til tysk av eit norsk kongebrev). Bargen
ibd. s. 217. Berghen Dipl. Norv. VIII, s. 228 f. (1368; Lübeck;
samtidig avskrift). Berghen Dipl. Norv. VIII, s. 230 (1368; utan stad;
samtidig avskrift[?]; brevet er fraa dei tyske kjøpmennene i Bjørgvin
til Hansebyane). Berghen, Urkundenbuch der Stadt Lübeck III, s. 796
(1370).

<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>

Project Runeberg, Sun Dec 10 18:06:05 2023 (aronsson) (diff) (history) (download) << Previous Next >> https://runeberg.org/namneverk/0167.html

		Norsk namneverk / 167 (1927) Author: Gustav Indrebø Table of Contents / Innehåll \| << Previous \| Next >>
	Project Runeberg \| Catalog \| Recent Changes \| Donate \| Comments? \|