- Project Runeberg -  Bidrag till Kännedom af Finlands Natur och Folk, utgifna af Finska Vetenskaps-Societeten / Tolfte Häftet /
10

Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

10

plantan är af ädlare natur, likväl specifikt tillhörde det
närmast liggande materie-området och derjemte det i och med
detta qväfda lifvet. En sådan lägre form är det nu, som
sedan hon hittills liksom legat qväfd och saknat sin specifika
natur, här återtager sin fulla egendomlighet, och utbildar sig i
en ny organisation efter sin art. Såsom bevis härpå anför
Ala-nu8 svamparna, hvilka gömma sin existens, så länge de
ogynnsamma inflytelserna räcka, i ett undertryckt liggande cell-lager
(svamplager), men sedan plötsligt skjuta fram och utbilda
sig ’*). Likartade åsigter hyllades af en långt sednare tid l3).

Likaså anser Alanus alla djur uppkomma antingen ur
ett frö eller en befruktande princip och omnämner derpå det

12) För all sälla läsaren i tillfälle alt sjelf döina, om vi rätt fallat
Alanus’ mening, anföra vi lians egna ord: »Distinguenduin est inier seinen
manifestum et occiiltuni. Adsunt semina, quaunis primo nun speclenlur
inluilu. Siqiiidem Plantae, quae sponle absque omni semine oriii
putan-tur, vel proveniiinl ex semine, quod licet in corpore conspicuo non sit,
est tarnen in minimis corpusculis animam ejusdem speciei conlineutibus,
quae iu vaporibus et terra diu lalere possunl. Neque oniin certo modo
facta conformatio seinen conslituit primario, sed anima in eo latens cum
spiritn insito, qui foecunda facit semina: vel proveniumt a forma, quae iu
planta nobiliore loco materiae proximae, et subjeclæ animae specitica fuit.
Maec quippe forma inferior, quae anlea superior| inslår materiae suberat,
specilica forma amissa, siii juris facta materiain vivificat, sibique
conveui-ens domicilium fabricatur. Moe modo fungi oriunlur, el muscus in
arbo-ribus uascilur. Huc roferri polest degeneralio plantarum, cuin planta uua
in aliain mutalur et degeuerat, sic Irilicum in loliuin, liordeum ina\enum,
ocyriium in serpillum, rapum in Kapliamim, testis est experieotia.*

13) Så skrifver t. ex. Joh. II a pl. Triumf ett i i sin mot M alp ig Ii i
riktade stridskriH „ Vindiciae i•erilatit a catligalionibu» quorundam
propusitio-num, quae habentur in oputculo de ortu ae vegetatione plantarum. Homae
*7M." 196: .Optimo jure Plinius scribere poluit, ex arbornui pituHa
Pungos oriri, pro qua non placet cum clar. C. Bauliino inlelligere:
Arbo-rum, lignoruin pulridorum, aliarumque pulrilaginum humiditales supertluas,
sed potius vera el essentialia principia vegetabilia salino sulpluirea, quae
in lignin, eliam aridis, exigua porlione delitescuul, unde quolies longo
temporis spalio ligni compages faliscit, accedenlibus praeserlim a «’•ris,
caloris aliorumque circumslanliis conilinui solulionem adjuvanlibus,
excar-ceranlur a spatiolis, in qnibus delilescebant, et simul coéunlia proprio

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Sat Dec 9 15:42:46 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/bkfnf/12/0020.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free