Full resolution (TIFF) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
256
FRÅN BOK- OCH BIBLIOTEKSVÄRLDEN
er klichear fraa Iste utg. brukt jamsides med
dei nye, og skilnaden i teknikk no og daa
kann merkast. Det burde ikkje finnast slike
feil, som at reproduktionen av H. N. Hauges
buste av T. Fladmoe og av W. A. Wexels’s
lithograferte portrætt (I, 184.186 = % 77. 79)
i 2dre utg. er signert »efter fotografi»(!!).
Ei verdfull og heilt sjølvstendug attersyn
over norsk aands- og kulturliv i det siste
seklet, i form av ei samling større biografier
av dei meir framstaaande menner og kvinnor
i vaart samfund i denne tid, er Nordmænd
i det 19de aarhundrede, utg. ved Gerhard
Gran med mange medforfattarar. Verket
vart planlagt i marts 1901 (Iste hefte utg. i
1902), medan Iste utg. av pragtverket Norge
heldt paa aa koma ut, og var kannhenda
tenkt som eit utfyllande sidestykke til dette,
men ein no avliden høgvyrd medarbeidar
seinka utgjevingi ved sin ovstore
grundig-leik og idelege ufyllte lovnader, til verket
endeleg vart avslutta i februar 1915 (paa
titelbladet: 1914) med 3 band i oktav, trykt
i ordinært utstyr med heilsides
autotypi-por-trætt av dei biograferte. Innhaldet er noko
ujamnt; millom dei mange gode, ja stundom
aandfulle ting i denne biografisamling er
aal-mennt Moltke Moe’s grunnleggjande
skildring av dei nationale gjenombrots-mennerne
i 1840-aari rekna for det beste.
Av ein noko annan karakter enn dette
verk er dei nationale heiders- og
minne-gale-rier. Meir og mindre hepne freistnader i den
leid er ofte gjorde i det siste hundradaaret.
Paa signaturen H.’s ufruktbare »
Subscriptions-Plan til et Skrift under Titel; Udmærkede
norske Mænd» [utan bilæte] (1820)1 fylgde
den bergenske lithograf kaptein G. C. C. W.
PrahFs tilsprang til ei Portrait-Samling af
mærkelige Nordmænd (ca. 1830)2 med eigne
lithografier i stor 8vo [utan biografier], og
fyrst Guldberg & Dzwonkowski’s forlag i
Christiania hadde framgang med sine Portræter
af Mærkelige Nordmænd, som kom ut i stor
8vo i tvo rekkjor, den fyrste med livanle
personar (20 portr. 1842—52), den andre med
avlidne (9 portr. 1843—8), med velskrivne
biografier av ymse forfattarar og gode stein-
1 Den norske Rigstidende 10. marts 1820, nr 20;
Den norske Tilskuer, IV, 1820, 28—32. Jfr.
Morgenbladet 11. april 1820, nr 102.
2 Um denne vonar eg aa kunna gje va upplysningar
sidan.
trykte portrætt av Em. Bærentzen & Co.
lith. Inst. i Kjøpenhamn. Like i hælarne paa
dette verket lagde den driftige bokhandlaren
Chr, Tønsberg i Christiania i 1853 i veg med
ein ny liknande samling : Berømte Nordmænd,
en Cyclus Mindeblade om fortjente
Landsmænd i ældre og nyere Tider, i stort
folioformat, med livsskildringar tildels fraa dei
beste pennar, og klaare men glatte
stein-trykksportrætt fraa det same Em, Bærentzen
& Co. lith. Inst. ; med nr 12 stansa utgjevingi
1858; det fall vel for kostbart. Men sidan
tok Tønsberg planen uppatt i Norsk
Portræt-Galleri, en Cyklus Mindeblade om bekjendte
norske Mænd og Kvinder i ældre og nyere
Tid (1877), denne gongen i mindre pompøst
utstyr (stor 8vo) ; samlingi umfatar 48
personar, men lithografierne, som er gjorde i
Hoffensberg, Jespersen & Fr. Traps Etabl. i
Kjøpenhamn, er uskarpe og ikkje braadt so
gode som dei fyrre fraa Bærentzen, biografierne
er korte, prent og papir rett kvardagslegt, so
verket i det heile er lite merkelegt. — Høgt
over sine fyregangarar staar daa det nyaste
minnegaleri, som F. Bruns Boghandel i
Trondheim hev sendt ut til 1914: Vore
høvdinger, portrætter av berømte nordmænd,
med bidrag av forskjellige forfattere, ved
Halvdan K o ht. Det kunde vera sumt aa
segja paa det og. At dei stutte biografierne
er skrivne etter ord og linetal, hev gjort
dei større og dei mindre utvertes like; den
kraftigaste politiske føraren, den aandrikaste
diktaren, den djupaste tenkjaren fær her
tilmaalt ein minnerune av same kvantitet som
ein tiltaksam og gløgg klippfiskhandlar eller
bankmann. Surne biografier hev maatt
tøy-gjast ut, andre skuvast ihop. Me saknar ein
og annan af dei som vel fortente
hövding-namnet og som hadde sin faste plass i dei
eldre samlingarne, t. d. Johan Nordal Brun.
Men i det heile er utvalet betre enn i hine,
og eit stort tal av biografierne gjev friske og
verdfulle karakteristikar. I utstyret hev det
vore tanken aa gjeva boki ein monumental
utsjaanad, og det hev lukkast rett godt; den
klaare, rolege typografiske tilbunaden høver
til emnet, men skjemmest av tildels altfor
sterk bruk av utgångar og nye linor. Til
bilæti er nytta kopartrykk, som hev høg
kurs i notidi, men dei er likesolite som i dei
3 næst fyregaaande portrættverk prenta her
i landet, — dei er gjorde av firmaet Meisenbach
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
