Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
10
Fedrahci1nen.
11te Januar 1879.
altid sram. J denne Samlingi er der ymist, som
hev Verd, og Kristofer Janson hev fortalt Eventyri
so godt, at dei vil verta· lesne med Hugnad av
alle, som hev Sans fyr dens folkelege Dikting.
Det mest Forvitnelege i denne Boki er J.
Moltke Moe’s »Utgreidingar og ·Upplysningar.«’
Det, som her er aa sinna, vil fyr dei fleste vera
reint nytt. Den vitenskaplege Gransking av
Eventyri er her i Landet so litet framkomi og so
litet kjend, at det i Grunnen er faae som veit av,
at Folkepoesien kann hava Verd fyr Vitenskapen og
den aalvorlege Gransking· Dei fleste held Folke-
diktingarne fyr gamalt Bas,’ som ikkje er gagnlegt
til nokon Ting; andre meiner, at dei kann vera
vcel nok til Moro i ei ledig Stund, naar Einikkje
veit annat aa finna paa, og so er det Ein og
annan som skynar, at dei iallfall kann hava Verd
i Uppfostringsarbeidet, naar dei vert brukad med
Maate og med Vit. Den, som no vil lesa Hr.
Moes Utgreidingar, han vil snart saa ei Meining
um, at Folkediktingarne hev ei djupare og større
Tydning.
Moe hev hellest her havt eit vandesamt Arbeid-
Litet Rom hev han havt, og det verste er, at han
hev voret nøydd til aa vera paa ein Gong viten-
skapleg og populcer —— den vandaste Uppgaava,
ein Mann kann verta fyresett. Av desse Grunnar
hev han oftare maatt lagt fram Meiningar og
Gissingar utan Prov, og sumt av det, han soleids set
sram, vil difyr ikkje sjeldan sjaa vagglegt, ja djervt ut,
iallfall fyr den, som ikkje er so kjend i desse Ting,
at han sjølv kann finna fram Grunnar og Sam-
anheng· Umvendt inneheld Utgreidingarne sumt,
som berre er fyr Vitenskapsmanneii· Men med alt
- detta inneheld Utgreidingarne so mykje, som Alle
kann lesa med Nytte, at Ein storleg maa takka Hr.
Moe fyr detta Arbeidet hans, som tydeleg vitnar,
ikkje berre um trottugt Arbeid og uvanleg Kunnskap,
men og um store vitenskaplege Gaavur. Me kann
ikkje tvila paa, at Hr. Moe —- som enno er ein
reint ung Man11 — paa ein framisraa Maate kjem til
aa bera fram det store og rike Arbeid, som Faer
hans, no-verande Biskop Jorgen Moe, i sine yngre
Dagar tok upp, og han skal vera so mykje meir
vælkomen paa denne Arbeidsmark,
ein Mann med fullt Syn fyr det Nationale.
fyrdi han er
11. Knæe av Jer-und og Sigurd Telnes.
Kristiania. Det Norske Samlag. 1878.
Jorund Telnes er alt so kjend som Diktar,
at me ikkje tarv fortelja Folk, at chedi hans er
verde aa lesa. Fleire av dei, han gjev oss her,
finn me endaa framisraa. Sigurd Telnes,
Broeren, er derimot ny Mann; men me trur Folk
vil finna, at han og er av dei, som det loner seg
aa verta kjend med. Me set inn eit Par Dikt til
Prøve.
Guro (av Jorund Telnes).
Skulle du bare Jenta mi sjaa!
Daa fkull’ du sjaa ei Blenkje:
Helst naar ho heve Sylgjunne paa:
«Gutann kann ho lære tenkje".
Eg blei so gla aa hoppande gla,
Daa eg den fyste Gaangji sekk Ja,
Stuppa aa datt
Aa uppatte fpratt
Aa rende mot Smiuveggjen.
Frisk som ein Blom, aa lett der ho gjeng,
Liksom ei Hle paa Rokkjen,
Rak som ein Tein paa Vokster aa Sleng,
Kjenner eg ho i Flokkjen.
Skulle du sjaa ho dansa ein Dans,
Trur eg no mest du miste din Sams.
Dit datt no vel ne,
Naar lokkans paa Fe
Fram ho kom i Soli.
Guro ce ei som Rokkjen kann traa,
Aa Riva gjeng som i Stroumen.
D’æ so d’ce heilt forunderleg sjaa
Dei Rosur hoiset i Soumen.
Flink i sit Stell:
Fraa Morgo te Kvell
Skeilagje gjeng i Smell aa i Smell.
So sine Sokkebaand
Ho gav meg i mi Haand, —
Daa saag eg ho ha fulle Kista.
Her uppaa Hougjen va me ein Kvell;
Der ha’ me Leik aa Gama.
Eg saag noko eg, du veit dat ’kje hell —
Aa dae kann daa bli dce sama:
Per han tok Guro upp i eit Jag,
Daa maa du tru han blei paa eit Lag;
Guro lout lce,
Ho boygde seg ne
Aa saag burtvaa meg mce sama-
Spilemannen (av Sigurd Telnes.)
Naar eg paa sjavemeg tek te tvela,
Eg stiller Strengjen paa Haringfela.
Um Hjarta bankar i tunge Slag,
Dce stillnar av fe gvort Bogadrag.
Naar eg ce plaga av tunge Tankar,
Som tyngjer Hugen som Torebankar,
Eg Kivlemoyann paa Strengjen slcer, —
Ei Byr fraa Bringa gvor Tone ber-
Eg lærde Slaatten daa eg var liten,
Naar Far han spila, eg sat forviten:
Si glae Stund aa si tunge Sut
Mce taarutt Ouga han spila ut.
J Haringslaatten ce fkrivi Sogo
Um gamle Fedrar i Ljaarestogo.
Dce friske, trufaste Hjarteslag
Ligg att i Slaatten den Dag i Dag.
Amerika-Brcv.
(Framhald.)
Men er det enn nokot audslegt i. det politiske
Riket, so tryt det ikkje paa Rorsla og Liv i andre
Maatar· Her »i· desse store Byarne hender det no
alle Tider nokot nytt, umsramt alt det, som hen-’
der i Verdi hellest,« og som me paa Augneblinken
fcer vita. Kvar Morgon, Middag og Kveld (og
mest heile ·Tidi derimillom) svring Avisgutarne att
og fram paa Gata og skrik upp Avisnrne sine, so
det gnell i Husom Og fyr aa lokka Folk til aa
kaupa, ropar dei upp største Tidendi, som Avisa fyr
den Gongjen inneheld. No i lenger Tid hev det
mest dagstgdt voret »Mord.« Naar du vaknar um
Morgonen, er det fyrste, du hoyrer, detta Ropet
av Avisgutom: »Full Greida paa Mordetl« Gjeng
Ein Fritenkjar.
Gi Forteljing or Samtidi.
V11.
(Framhald.)
Tankarne stroymde ustanseleg. Ho var uppi
eit Kav, som ho aldri fyrr hadde;kjennt. Naar ho
gaadde det, skjemdest ho og vilde slaa Tankarne
fraa seg; men Tankarne braut seg ny Veg og reiv
henne med seg att. Ho hadde eit langt, langt
Ordkast med seg sjølv, um det var rimelegt elder
urimelegt, at han brydde seg um henne. Det var
urimelegt, naturlegvis —— reint urimelegt; men
lengst inne hadde ho likevcel ei loynleg Bon, som
ho dulde syr seg sjolv so godt hokunde. No sette
ho seg fyre, at ho vilde vera kald og klok og roleg·
Gudskelov, at Ingen visste nokot! og Jngen skulde
saa vita nokot helder. Slike Ting burde gjpymast
og . . . ja, det var visst best . . . gløymast.
J det same kom Hans. »Er du her?·« sagde
han. »Kor kann du finna paa og gjoyma deg av
slik, no me hev FramandsolkY Kom no og ver med
C f—s Es-
paa ein Spasertur· Hauk vil sjaa Landskapet i
Maaneskin — ha! ha! Romantiken er seig! —,
og me lyt vera med fyr Selskaps Skuld. Kom
not« — ,,Ja ja, eg kjem,« sagde ho; Hans høyrde,
at ho dirrad i Maalet. Han gjorde eit Kast paa
seg, lo høgt, og flaug. Ho tok paa seg, snøggt,
med skjelvande Hender. Tenkja kunde ho ikkje-
Ho visste berre det, at ho skulde faa sjaa Hauk og
høyra honom tala. —
— Dei gjekk burt etter Vegen, inn gjenom
Skogen. Der var so stilt og lett. Alle Greiner
og Kvister var klædde i fjorlett kvit Mjellz dei
saag ut som bygde av Ljos· Maaneskinet braut
seg pænt i alle dei Millionar av Jspiler, som
laag strodde som Dogg yver Barnaalerne« Det
var frisk, god Frostluft. Vegen var uppkjeyrd og
glatt og laag glinsande kvit burtgjenom Skogen i
smaae Bakkedrag· HervariGrunnen vænt. Men
Hauk saag det ikkje· Og Ragna saag det ikkje
helder.
Hans var den einaste, som talad. Og han
var den einaste som hpyrde paa au. Deitvo andre
hadde nok med seg sjplve. Hauk gjekk og glytte
burtpaa Ragna og kjende ein forunderleg Age fyr
denne unge Gjenta. Han trudde knapt han kunde
faa seg til aa tala um Elsk til henne. Ho var so
reint av eit annat Slag enn dei han hellest hadde
kjent. Her var ei Uskuld so uendeleg. at det var
Synd aa trengja seg inn i eit sliktParadis. Men
samstundes kjende han, at henne var det, han
maatte hava. Han elskad reint ut romantisk-
Aa tenkja seg Livet utan henne var som aa tenkja
seg aaleine upp aa ein endelaus Jsbrce· Det var
iGrunnen det same, kor Ein lagde seg til aa
frjosa ihel«
Ragna tenkte ikkje· Ho hoyrde Foten hans
knirka i den frosne Snjoen; ho visste, ho kjende,
at han gjekk her med Sida av henne; og ho livde
i denne eine Kjensla. Ho torde ikkje minnast att-
ende, ho torde ikkje tenkja sram; men ho hadde
nok med detta, som ho just var i. Ho vilde ynskja,
at dei kunde ganga slik saman alt til Heimsens
Ende.
»Ja no skal de ha Takk fyr megl« sagde
Hans. Ragna og Hauk skvatt upp —: ,,kor vil
du ao?«’ — ,,Eg vil upp til Gro, sgamle Gro,’
KjErasten min»! Ho fortel meg Jole-Eventyr, dei
same ho fortalde meg, daa eg var liten, og so gjev
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
