Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Fedraheimen.
2dre April 1881.
saki.
det maatte vera godt.
kjende Maalet aat deim,
preika fyre. Men der heve me det
aa hindra Maalsaki som No. 1. Det
aa kunna leggja Gudsordet so tydeleg
ut som Raad er, skal vera No. 2 — og
det av ein Theolog. Var det inkje so
at denne same Mannen vart Stiftska-
pellan trast etter? Me fær vona, at
her inkje er fullt av slike no lenger.
Og Talet paa deim vil minka meir og
meir, helst dersom Thinget i Aar gjev
oss det me ventar av det:
Ei Bok som ”Norigs Soga” vil tvil-
laust finna fram til kvar Manns Hus
"med Tidi, endaa utan det Stempel, som
ligg i, at ho heve fenget Statshjelp til
Skjuts paa Vegen.
Men ei so framifraa god Bok, som
denne er; so er det fyrst best aa faa
spreidt ho ut til alle Kantar. Difyr
skal dei, som heve boret fram Forslag
um Hjelp til aa faa denne Boki so
billeg som mogeleg og hava stor Takk.
Eg heve ofte undrast paa, at For-
fattaren med so faae Ord heve fenget
sagt so mykje, og paa slik ein mei-
starleg Maate, som det mange Stader
er sagt!
Den, som hadde fenget leset ei slik
Bok ijUppvokstereu sin! — Sigv. Peter-
sens ”Norgeshistorie” lyt Ein segja var
bra, solenge me inkje hadde nokot
betre; men mot denne kom ho inkje
paa nokon Maate upp. —
Gloppestad ’/, 1881.
Elias Melvær.
um Presten
han skulde
Henrik Wergeland
var i Grunnen ein fæl Fant.
Han var Fridomsmann paa harde
Livet, ja det var ikkje fritt for, at han
var ”Fritenkjar”, d. v. s.: han trudde
paa, at Verdi gjekk fram, og at ved
Fridom, Upplysning og Rettferd skulde
Folk verta betre og betre og Livet
ljosare og ljosare til kvar Tid; —
den einaste rette Trui er som du veit
den, at Verdi er vond, og at ho all-
stødt vert verre, og at det ikkje nyt-
tar med korkje Fridom elder Upplys-
ning elder Framstig av nokot Slag
utan Prestehjelp. Men det trudde
ikkje Henrik Vergeland. Han trudde
paa ”Utviklingi”, han trudde paa
”Framgangen”; han var — eit stort
Stykkje av ein Fritenkjar.
Dessutan var han Republikanar.
Han skreiv ”Republikanernes Bibel”
og ei Mengd med republikanske Dikt;
han var ikkje fri for aa forsvara sjølve
den franske Revolutionen. Her skal
- du sjaa eit grovt Dikt av Henrik Wer-
geland; han skreiv det i 1836 yver
Rouget de ITsle, han, som hev dikta
Marseillaisen —:
”Gaa, Klerk, med din Monstrans forbi hin
Hytte!
thi der forvist din Hjelp er uden Nytte:
derinde en Republikaner dør.
Han dig ei mer behøver nu end før.
Bedre han betragter neppe
Dogmerne, du breder ud,
end et tant-bemalet Teppe
mellem Mennesket og Gud.
Arme Republikaner!
Kongen vil ei, at han lever,
Prest, saa lad ham dø i Ro!
Han kunde nok inkje neita, at|—
Saa du klart som han hvis Øie brister,
førend Minuttens Klang sit Echo mister,
og hørte du saa fint som han, der alt
det Suk ei hører, som man ei fik kvalt:
Himlens Herligste opdaged
om hans Seng du da i Rad;
de med Messer ei ham plaged:
hans Marseillaise de kvad.
Kun engang kvad han. dJa, saa bør det
være.
Har Musen mer end en jomfruelig Ære?
Den gav hun ham. Det Bæger søndersprang,
hvoraf han drak sin Ild den ene Gang.
Engang? Ak, hver Rimer bryste
kan sig nu med Ret. Men hvad
Genien hvisked, som ham kyste,
var Marseillaisens Kvad.
Ædle Republikaner!
Republiken skal dog leve,
dertor kan du dø i Ro”.
— Her er ein grov politisk Fabel
av same Mannen:
yFroskene og Solen.
”0 Vel Koax! Koax! 0 Vok!”
— saa hylte med et rædsomt Pjadder
hver Kjæft af Frosk, der var i Dammen —
”0 Fastre, Mostre, gamle Padder!
0 smaa Kusiners søde Flok!
Gudmødre — o I allesammen!
0, har I ikke hørt det fæle,
at Solen vil sig nu formæle?
En eneste er mer end nok
for at udtørre vore Myre
og hver en Dam.
Og naar nu end et Sol-uhyre,
den gamle Sols Madam ...?
Ak, To vi sige? Nei, naar Vrimlen
af alle deres smaa
udbreder sig paa hele Himlen,
hvor vil vel da vor arme Slægt det gaa?
Moral.
Saa Folket sukker, kvækker og koaxer,
naar Ry om Fyrsters Ægteskab
i strengt paabudne Tempellovsang høres.
Thi det, ved Appanager, som opföres,
maa föde op det hele Skrab
af Ferdinander, Filippusser og Maxer”.
Den 17de Mai reiser Folket i Norigs
Hovudstad ei Statue yver Henrik Wer-
geland, vaart unge Norigs Skald og
Profet.
Sjølve ”Morgenbladet” hjelper til
og kalkar Gravi hans. ”Morgenbladet”
vil og hava Part i den store Republi-
kanaren.
50,000
Krunur krev Regjeringi i Tillegg til
Krunprins-”Appanagen”, fordi Krun-
prinsen no hev forlovat seg.
Han hadde fyrr 30,000 Kr. Her-
etter skal han hava 80,000. Og so
skal væl Prinsessa med Tidi hava nokre
Tusund, ho og.
Til Kongehuset hev det rike norske
Folket fyrr betalt Kr. 386,000. Her-
etter skal det betala Kr. 436,000.
— Meimer Regjeringi.
Og dette krev Regjeringi i denne
Tid, — just som Thinget tenkjer paa
aa slaa ned Kongeløni og Pengarne
til Minister-Kalas og Fxcellens-Dan-
selag! Og Regjeringi krev det, paa
same Tid som ho fer slik aat mot
Thinget og Folket, som ho hev gjort
gjenom heile det siste Aaret. Til aa
krevja Pengar av er Thinget og Fol-
ket godt nok; men hellest kann det
halda seg heime, — — —
— Aa, for alt det Norigs Storthing
lyt finna seg i, fordi det hev voret for
lite stolt!
Med 14 mot 4
Røyster vart det den 28de Marts av-
gjort i Wergelandskomiteen at Bjørn-
stjerne Bjørnson skal bedast
heim fraa Amerika til den 17de
Mai for aa halda Talen ved Av-
sløringi av Wergelandsstøtta.
Heile Landet vil finna, at dette er
rett og* rimelegt, ja, at det er plent
sjølvsagt, at ved den Festen talar
Bjørnstjerne Bjørnson.
Han og ingen annan.
Bjørnson og Wergeland til Møtes
med kvarandre paa Norigs Vaar- og
Fridomsdag — det vil høva so hjarte-
leg godt, og det vil i seg sjølv vera
so fagert og tankefyllt som eit Dikt
av ein av dei tvo store.
Men ein liten Flokk her i Kristia-
nia vil sitja heime den Dagen og skjera
Tenner.
Og dei 4, som røystad imot, at
Bjørnson skulde tala, heiter:
Professor Lochmann,
Markus Jakob Monrad,
Hartvig Lassen,
Konsul Peter Petersen.
Bonden kjem.
Høgre tapte eit ikkje litet Slag i
Thinget no den 29de Marts.
Sverdrup hadde fraasagt seg Pre-
sidentval for denne Gongen; Rektor
Steen vart vald til Storthingspræsident
i hans Stad.
Rektor Steen hev fyrr voret Præ-
sident i Odeisthinget. Naar Steen no
vart Storthingspræsident, maatte det
altso veljast ein ny Præsident til Odels-
thinget.
Høgre vilde hava Skrivar Roll.
Nokre Slingrarar vilde hava Presten
Jak. Sverdrup. Men baade Skri-
varen og Presten rauk — for ein
Bonde.
Sivert Nielsen vart kaarad til Odels-
thingspræsident.
Roll rauk. Det vil segja: Ingen,
som ikkje er Niendejuni-Mann, kann
heretter koma upp.
Jakob Sverdrup rauk. Det vil se-
gja: Ingen, som ikkje er heil og
klaar Niendejuni-Mann, kann heret-
ter eiga Thingets Tillit, Thinget hev
gjenom dette Valet sagt sin Vilje paa
em baade klaar og verdig Maate og
vart sin Vyrdskap so, at det vil gjeva
Respekt.
Sivert Nielsen er den andre Bon-
den, som hev naatt upp til President-
stolen.
Enge var den fyrste. No hev Odels-
thinget og Lagthinget kvar sin Bonde-
Præsident.
Bonden veks! :
Det var ei Tid, at det syntest raad-
laust for Bønder aa verta so mykje
som Komiteformenn. Ja det var ei
Tid, daa det berre var dei færraste
Bønderne, som kunde skriva for seg.
Embættsmennerne hadde heile Duglei-
ken og altso Magti med.
Men Bonden kjem seg. Takk have
Grunnloven av lI7de Mai. Stig for
Stig arbeider han seg fram, no stend
han alt paa Presidentstolen.
Det nærmar seg til den Tidi, daa
det ikkje. berre paa Papiret, men i
sjølve Røyndi, vil vera Bonden, som
raader her i Landet.
Den gamle Garden, som no er so
langt nedpaakomen, at han maa lita
seg med ein Selmer til Førar, vil
koma til aa ”strekkja Gevær”, so snart
Bonden lærer heilt ut den uyare par-
lamentariske Krigskunst. Og han er
alt langt paa Veg til det.
Kristiania, den 3lte Mars.
Biblioteksak. Eit Forslag til Um-
skiping av Universitetsbiblioteket til eit
”Riksbibliotek”, var framlagt av Biblio-
tekar Drolsum. —Kyrkjedepartementet
likar Forslaget godt, er det sagt, og vilde
leggja det fram for Tinget; men Finans-
ministeren torde ikkje; han var rædd
Thinget skulde ikkje gaa med paa so
stor Bevilgning, og so skamskar han
Forslaget, med Avknipingar baade her
og der, so det var korkje til halvt elder
alt, — Tufs som det Regjeringi allstødt
fer med. Slik kom daa Forslaget fram
i Thinget.
Gage- og Pensionskomiteen kløyvde
seg paa Saki; Arctander tok upp Drol-
sums Forslag og vilde, at Thinget skulde
bevilga fullt ut, men paa Vilkaar ”ind-
til Stortinget’anderledes bestem-
mer”, so Thinget altso skulde hava
Magti med heile Biblioteket heretterdags.
Det var ikkje so ille uttenkt av Arc-
tander, men — det var ikkje politisk,
ikkje høyande med den politiske Stillingi,
og Johan Sverdrup paaviste og, at For-
slaget i seg sjølv ikkje var so godt og
praktisk som det skulde vera.
Den politiske Stillingi kravde — her
som hellest —, at Thinget skulde segja
Nei elder utsetja Saki til betre
Tider. Aa bevilga vilde — her som
hellest vera aa stydja Regjeringi.
Og dette forstod Fleirtalet. Arctander
tapte Slaget; Saki vart ”utsett”.
Thinget gjorde sin Skyldnad, endaa
det i dette som i andre Tilfelle visst
fall tungt nok. Men Arctander — bør
leggja Merke til Himmelteikni. Av-
røystingi i Biblioteksaki er ikkje plent
ulik eit Mistillitsuttal til Formannen
i Gage- og Pensionskomiteen.
Portræt av Kjærasten aat Krunprinsen
er no komne i Handelen. Prinsessa ser
ut som Folk flest.
Krunprinsen er, som du veit, ”Regent”
no um Dagen, d. v. $. han sett Namnet
sitt under dei Breysakerne, som Regje-
tingi sett upp. Prinsen heiter Gustav,
men skriv paa norske Dokument —
Namnet med svensk Bokstavering "Gu -
staf”.
Det er væl Meiningi,
lesa Namnet paa Svensk
”Gössta”, Krunprins Gössta!
skal
at
og
me
daa
Lysingar.
Maanedsmøde i Neljord
holdes Lördag d. 9de April (Kl. 10 Form.)
og Söndag den 10de. Lör dag Eftermiddag
Basar til Indtægt for det paatenkte Forsam-
lingshus for Seljord, Söndag Slutningsfest
for Skolen. (D. 5428—0,70).
Vigmarkens Folkehøjskole
ved begynder for voksne Piger
den iste Maj og varer i tre Maaneder.
Der undervises i Historié, mundtligt og skrift-
ligt Modersmaal, Jordbeskrivelse, Regning,
Haandarbejde, Madlavning og Husstel, Sang.
Betalingen er 8 Kr. om Maaneden for Un-
dervisning, 28 Kr. for Kost og Logi. Seng-
klæder maa man have med sig.
I. Ullmann.
(D. 5032). Adr. Grimstad.
Fredriksstad.
Nikolai Olsens Boktrykkeri.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
