Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
— 288 —
höfðastíg); hann er markaður á uppdrætti Björns
Gunnlaugs-sonar og uppdrætti íslands (landmælingastofnunarinnar), bl. 27
SA, frá 1935. Jónas lýsir þessum vegi einnig í ritgjörð sinni um
brennisteinsnámana, sbr. IV. b., bls. 28. Nú er venjulega farið
austar, að Kaldárseli og þaðan suður að Undirhlíðum, en síðan
norðvestan-undir þeim og Sveifluhálsi, sbr. uppdr. herforr. (og
landmælingastofnunarinnar). Síðustu ár, eftir að lækkað hefir
í Kleifarvatni, er oftast farið suðaustan-undir Bakhlíðum og
Sveifluhálsi, sbr. uppdrátt landmælingastofnunarinnar, bl. "7
SA, frá 1935. ■— 21. 1., „den historiske Beretning" o. s. frv. Ekki
getur Jónas neitt um þá frásögn í eldriti sínu, sbr. IV. b., bls.
164—165, enda mun hér að eins um munnmæli að ræða. I frásögn
sinni um gosið í Trölladyngju 1340 getur Gísli biskup Oddsson
heldur ekkert um Undirhlíðar né eyðing nokkurra bæja, sbr. rit
hans „Annalium in Islandia farrago", sem er nú prentuð í
Is-landica, X. b., bls. 1—30. En í Hafnarfirði og Garðahreppi eru
enn munnmæli um, að margir bæir hafi verið fyrrum á
svo-nefndum Garðaflötum, en fluttir þaðan, er hraun rann bar á;
þar hafi Garðar verið upphaflega o. s. frv.; sbr. Gráskinnu, III.,
93—-94. Á Jónas, ef til vill við þessar sagnir, en að sumu leyti
stafa ummæli hans frá lýsingu Eggerts Olafssonar í ferðabók
hans, bls. 1024, og frá því riti hefir hann haft þekkinguna um
frásögn Gísla biskups, sbr. jafnframt bls. 74 (§ 110); sbr. e. fr.
Árb. Fornlfél. 1903, bls. 33—34, og 1908, bls. 9—10, þar sem
Brynjúlfur Jonsson skýrir frá túnleifum Skúlastaða og rústar í
Helgadal; er óvist, hve nær þeir bæir hafa farið í eyði. ■— 11. !.
a. n., „Móhryggir", þ. e. Sveifluháls og Núphlíðarháls; í ritgerð
sinni um brennisteinsnámana kallar Jónas þá Móhálsa, sbr. IV.
b., bls. 27. — Bls. 99, 4. 1., „Ögmundarhraun" o. s. frv. Nú
þekkj-ast engar sögulegar heimildir fyrir því, að það hafi brunnið
1340, sbr. Ferðabók Þorv. Thoroddsens, I., 187. Gisli biskup
Oddsson nefnir ekki Ogmundarhraun í frásögn sinni um gos í
Trölladyngju 1340, sbr. aths. við bls. 98, en það er hins vegar
ekki ólíklegt, að hraunið hafi brunnið það ár. Víst er það i-angt
í frásögn Gisla biskups, að hraun hafi við þetta gos í
Trölladyngju runnið ofan í Selvog. Sbr. e. fr. næstu aths. — 3. !.,
„Dyngjur", þ. e. Grænadyngja og Trölladyngja (-dyngjur); en
Ogmundarhraun er sennilega ekki komið frá þeim, heldur
öðr-um gígum sunnar, sbr. Ferðabók Þorv. Thoroddsens, I., bls. 186
—88. — Er í rauninni líklegast, að þeir og ekki Trölladyngja
hafi gosið 1340, og að þá hafi Ögmundarhraun runnið — ofan
að sjó við Sela-tanga og víðar um til austurs og vesturs, en
ckk-ert hraun þá runnið ofan í Selvog; hraunin þar eru eldri og
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
