Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
156
verið einna fremstur samtíðarmanna sinna í athugunargreind
og alveg laus við hjátrú. Fyrstur allra Islendinga reynir
hann, með sjálfstæðri rannsókn og athugun, að finna eðli og
orsakir skriðjöklanna, þó fer þessi tilraun hans út um þúfur,
af því hann hefir ekki nægilegar athuganir að byggja á, hin
visindalega röksemdaleiðsla er þó rétt, hvað aðferðina snertir,
og margar athuganir nýjar og nákvæmar. í^órður Þorkelsson
er að þekkingu og hugsunarhætti töluvert á undan sínum
tima, en hann lifði lengi, langt inn á 18. öld, og seinni hluta
æfi hans voru ýmsir vaxnir upp og farnir að rita, sem voru
jafningjar hans að þekkingu. skarpleika og greind. Við
rit-störf fékkst Þórður mest á yngri árum og því má telja hann
fremur til 17. aldarinnar en hinnar 18.
Þórður Vídalin var sonur síra Þorkels i Görðum, bróðir
Jóns biskups Vídalíns og Arngríms rektors i Nakskov, hann
var fæddur 1662 og útskrifaðist úr Skálholtsskóla 17 ára
gamall. eptir 3 ára skólaveru; hafði hann notið tilsagnar föður
sins og einnig verið við nám hjá síra Oddi Eyjólfssyni í Holti
undir Evjafjöllum, er var giptur móðursystur hans. A 19.
ári sigldi Þórður til háskólans í Kaupmannahöfn og hefir
faðir hans eflaust falið hann á hendur gamalkunningjum
sín-um, Ola Borch og öórum. Eptir 3 ára dvöl í Höfn, tók Þórður
guðfræðispróf með góðum orðstir, en hafði þó einkum stundað
náttúrufræöi, efnafræði, likskurðarfræði og læknisfræði og
naut hann einkum tilsagnar Ola Borchs í þeim greinum,
sóttist honum námið fljótt. því hann var mikill gáfumaður og
fljótskarpur. Er hann var kominn aptur hingað til lands,
dvaldi hann tvö ár á Bessastöðum, hjá landfógeta Kristófer
Heedemann, en 1686 fékk Þórður biskup Þorláksson hann til
að taka að sér kennslu við Skálholtsskóla og var hann þar
heyrari um tíma; Olafur Jónsson var þá skólameistari. en
1687 fékk Ólafur Hítardal og gegndi Þórður þá
skólameistara-embættinu eptir það um tvö ár og hafði fengið til þess
sam-þykki Chr. Múllers amtmanns, hann var hinn fyrsti, er
skóla-meistaraeið sór eptir »ritúalinu«. Þórður Vídalín var ágætur
læknir og hjálpaði mörgum manni með iþrótt sinni, biskup
var þá illa haldinn af skyrbjúgi og tókst Þórði Vídalín að
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
