Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
183
úr annálum o. fl., en það er flest allt óáreiðanlegt og
þýð-ingarlitið, og sleppi eg þvi hér.1
Merkur danskur vísindamaður Pétur Resen ritaði ítarlega
Tslandslýsingu á árunum 1684—1688, það er regluleg
land-lýsing, er segir allnákvæmlega frá landinu, fbúunum og sögu
þeirra. Rit þetta er á latínu og hefir aldrei verið prentað;2
en ef iýsing þessi hefði komið út, er hún var nýskrifuð, mundi
hún eflaust hafa stuðlað mjög til þess, að útbreiða þekkingu
um landið. Pétur Resen (1625—1688) var háskólakennari i
Kaupmannahöfn og borgarmeistari, hann fékkst við norræna
fornfræði og reit lýsingu Danmerkur, sem þó aldrei var
prent-uð öll. Resen hefir aldrei komið til Islands, en hann safnaði
aðalefni þess, er ritað hefir verió um landið, i eina heild, fer
bæói eptir prentuðum og óprentuðum bókum, og hefir líklega
að einhverju notið aðstoðar íslendinga í Kaupmannahöfn.
Bókin er yfir höfuð vel og skynsamlega samin, eptir þvi sem
þá voru föng á, þó hjátrú bregði fyrir hingað og þangað.
Höf. bætir litlu nýju við um náttúru Islands, en fer eptir
öðrum, efninu er samt greindarlega fyrir komið, og er þetta
hin fyrsta útlenda landfræði Islands, sem nokkurt lag er á,
þó hún sé ólík vísindalegri landfræði seinni tima. Ritinu er
skipt niður i 31 kapítula, fyrri hlutinn er um landið og
nátt-úru þess, seinni hlutinn er allur um Islendinga, sögu þeirra,
stjórnarskipun, siði og hætti, einkum tii forna. Rit þetta er
svo yfirgripsmikið, að vér getum hér aðeins stuttlega talað
um aðalefni bókarinnar. Mest fer Resen eptir ritum Odds
Einarssonar, Arngrims Jónssonar lærða, Gisla Oddssonar,
Þórðar Þorlákssonar, Þorkels Vidalíns, Ola Worms, Ola Borch’s
og Wolf’s;3 langmest tekur hann úr riti þvi, er hann kallar
Sbr. Aarb. f. nord. Oldkynd. 1888, bls. 197-218.
J) Pttri Resenii: Islandiæ nova Descriptio. Ny kgl. Saml. nr. 1087,
1088 og 1089, fol. Handrit þessi hefir Joh. Brunsmand að einhverju
leyti fært í stýl, líklega sá hinn sami, er ritaði hina alræmdu bók.
Kjöge Huskors, Kbh. 1674. Eptirrit af íslandslj’singu Resens er í hdrs.
J. S. nr. 38., fol.
3) Resen segist og fara eptir nafnlausu riti, eptir einhvern
Islend-ing (J. S. 38. fol., bls. 162).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
