Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
59
Þá kemur aðalritgjörðin »Miðlandsöræfi íslands*1; í þessari
ritgjörð safnar höf. í einn stað flestu af því, er hann vissi um
landslag á hálendi Islands, og er flest ritað eftir eigin sjón og
yfirliti frá fjöllum í nánd við öræfavegi þá, er hann hafði
farið. Sigurður Gunnarsson lýsir hér fyrst stuttlega aðalhæð
miðlandsins, jöklahrygg þeim á hálendinu, er vötnum deilir,
þá miðlandsjöklum og helztu ám, er frá þeim falla, þar lýsir
hann meðal annars jökulhlaupum á Suðurlandi, sem hann
sjálfur hafði séð. Þvínæst lýsir höf. öræfum norðan við
að-aijökla allítarlega, frá Þrándarjökli allt vestur að Blöndu og
þvínæst hinum efstu öræfum sunnan jökla frá Kollumúla hjá
Viðidal i Lóni allt, vestur undir Kaldadalsveg hjá Oki og fer
þar fljótt yfir og mest eptir sögusögn annara; vesturheiðum
lýsir hann ekki. Yfirlit þetta er að mörgu leyti fróðlegt og
inniheldur kjarnann af þeirri landfræðisþekkingu, sem menn
þá höfðu um hálendið, enda má svo heita, að þetta væri hin
eina lýsing, sem til var, því Björn Gunnlaugsson, sem allra
manna hefði verið færastur til þess, ritaði engar landlýsingar
í orðum, en setti niður á uppdráttinn það, er hann vissi um
fjallaskipun, vötn og ár eptir eigin rannsókn og sumpart
ept-ir því, sem hann hafði uppspurt. Sigurður Gunnarsson styðst
1 lýsing sinni mjög vió uppdráttinn, en getur þó utn
smá-villur á stöku stað. Af lýsingu Sigurðar sést, að stór
öræfa-svæði voru mönnum þá ókunn eða lítt kunn og sérstaklega
má geta þess, að engin lýsing er hér af öræfunum milli
Skaptár og Tungnár, enda hafði þá enginn um þau farið.
Sigurður Gunnarsson hafði áður (1865) ritað ágæta grein um
útileguþjófa2, þar er einnig margur fróðleikur um óbyggðir og
getið ýmsra munnmæla og sagna, er snerta öræfaferðir til
forna; síra Sigurður hrekur rækilega útilegumannatrúna,
fær-ir dæmi til þess, hvernig dylgjusögur myndast hjá alþýðu og
sýnir fram á, hve öræfin séu hrjóstrug og óvistleg öllum
mennskum mönnum að staðaldri.
Af því fjárheimtur opt þóttu illar 1 Bárðardal, ætluðu
’) Norðanfari 16. árg. 1877, bls. 13—23, 25-31. 33—34.
J) Norðanfari 4. árg. 1865, bls. 3. 9—10. 12.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
