Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Grunnsævi. Landbrú. 13
eru víðast aílíðandi, en eigi hvassar brúnir einsog á
stranda-fjörðunum. Djúpálar þessir ganga allir út á rönd
grunn-sóevispallsins og hverfa þar allir hérumbil á 130 faðma dýpi;
en inn til landsins má víðast hvar þræða þá alveg upp i
firðina. Botnhalli þeirra er oftast jafn, og holur eða kvosir
eru þar óvíða.
Út af B,eykjanesi gengur neðansævar afarlangur hryggur
suðvestur i haf niður undir 56° n. br. Hryggur þessi er
mjór og eldbrunninn, þar hafa, sem kunnugt er, mörg gos
orðið nærri landi við Eldeyjar og allur er hryggurinn
þak-inn hraunmylsnu og gjalli. Eldrákin. sem gengur yfir
Is-land þvert, hefir hérumbil sömu stefnu, frá suðvestri til
norð-austurs, og hin eldbrunna ey Jan Mayn er líklega
áfram-hald hennar. í>ó er mönnum ekki kunnugt um neinn
brunahrygg frá Islandi til þeirrar eyjar, dýpi allmikið (900
—1000 faðmar) hefir einmitt fundist á þeirri leið x)
fað er ætlun jarðfræðinga, að grunnsævisflöturinn
kringum Island sé forn brimstallur og að sævarbylgjurnar
hafi smátt og smátt á afarlöngum tima brotið niður og
burt-flutt 10—15 mílna breiða ræmu utan af öllu landinu, meðan
það hægt og hægt var að siga; myndun slíkra brimflata i
smáum stil má enn sjá við hamrastrendur viðsvegar
kring-um Island. Menn hyggja og, sem fyrr var getið, að
hiygg-urinn neðansævar hafi áður verið landbrú, sem sígið hefir
i sæ, áður en grunnsævis-fletirnir mynduðust, þvi það sést
fyrir Austfjörðum, að fjarðaálarnir á fletinum g^nga út á
sjálfan hrygginn og hljóta þeir að hafa myndast eftir að
hryggurinn var siginn.2)
’) Itarlegri fræðslu um sævardjúpiö kringum Island má fá i
ýms-um ritum t. d. xDen danske Ingolfexpedition«, F. Nansen: The
Bathymetrical Features of the North Polar Seas. Kristiania 1904.
Porv. Thoroddsen: fættir úr jarðfræði Islands (Andvari 27 árg.
1902). f. Tli. Islands Fjorde og Bugter (Geogr. Tidsskrift XVI 1901).
Bezt sjást dýptirnar á hinum nýjustu dönsku sjóbréfum og þau eru
talin i Landfræðissögu Islands IV, bls. 315—318.
2) torv. Thoroddsen: Hypotesen om en postglacial Landbro
over Island og Færeerne set fra et geologisk Synspunkt (Ymer.
Stock-holm 1904, bls. 392—399) og Endnu nogle Ord om Landbrohypotesen
(s. st. 1906, bls. 93—101).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
