Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
74 EldfjölL.
urnar. Stundum liggur hraunsteypa yfir gjallinu og heldur
gígunum saman, stundum hefir eldleðja brotist inn i
gjall-hrúgurnar og veitir þeim meiri festu og samhengi. Sumir
gigir eru uppbygðir af eintómu hraungrjóti. eða þá af
óteljandi, þunnum hraunlögum, svo gigarnir verða þá einsog
járnpottar, ein samsteypa, með gleraðri húð og oft með
hraunkleprum einsog hreistri að utan.
Hæð eldvarpanna i gigaröðunum er mjög mismunandi;
nokkrir gigir eru örlitlir, einsog fyr gátum vér, en sumir
geta orðið 3—400 fet á hæð og stundum hærri. Vanalegast
munu gigirnir vera 30—100 fet á hæð, en 150—300 feta
háar eldborgir eru þó ekki mjög óalgengar; 4—600 feta
háir gígir eru mjög sjaldan i gigaröðum með öðrum gigum,
en eru heldur sérstakir, sjálfstæð eldfjöll. Hin stóru eld-
A
í>. Th.
70. mynd. Eldfjallalögun.
AAA. Strýtumyndað eldfjall. BC. Dyngja; ab gosketill á dyngiu.
DE. Eldborgaröð.
fjöll. sem vér siðar munum lýsa. geta eðlilega orðið
marg-fait hærri. Halli eldgiga er mismunandi eftir efni og aldri.
Brattastar eru þær eldborgir, sem bygðar eru úr eintómum
hraunsteinum, þær hafa stundum 40—50° halla. I
gjall-gígum hefir stærð gjallmolanna áhrif á hallann, þvi stærri
sem þeir eru, þvi meiri er hallinn Gigur úr meðalstórum
gjallmolum hallast vanalega 25°, ef gjallið er stærra 30
—35°, ef það er smærra 15—20°; gamlir gígir úr
smá-molum hallast stundum ekki nema 10—15° Ef hraun er
innanum gjalíið, verður strýtan oft óregluleg. með kúlum
og hryggjum út úr sér. Að innan er bretta gigholunnar
oft litil á gömlum gigum. en nýir gígir eru oft snarbrattir
að innan, sérstaklega ef þeir eru bygðir úr hrauni.
Eldvörpin eru mjög breytileg að lögun. Strýtumymcl-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
