Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Eldborgir. 77
háttað Garðahraimsgígi, sem Hafnarfjarðarhraun hefir
runnið úr.
Allviða á Islancli eru gigahrúgur með mörgum
eld-vörpum af ýmsu tagi, er standa hvert við annað, án þess
hægt sé að finna röð eða reglu í stöðu gíganna. Þessar
gigaþyrpingar virðast ekki standa á sprungum, en hafa
líklega myndast á óreglulegum gosopum eða holum, sem
orðnar eru til i fyrstu af tundurgosum eða gufusprengingum.
í>ó er þetta ekki fullvist, en í eldri gosmyndunum hafa
menn sumstaðar fundið hópa af öskufyltum eða hraunfyltum
gígpipum. Pó eru sprungur oft nærri þessum gigahrúgum
og sumstaðar ber það við, að gossprunga með nýjum gigum
klýfur forna gígi og gigahópa. Pannig gengur t. d. sprunga
Fossvatna-giga gegnum Tjaldvatnsgíg i Yeiðivötnum. Flestar
gigahrúgur eru myndaðar af ösku og gjalli, en hraun hafa
sjaidan runnið frá þeim. Gigahrúgurnar eru oft allmiklar
ummáls, en hinir einstöku gígir eru lágir. Nærri
Trölla-dyngju á Reykjanesi eru margar stórgerðar gígahrúgur og
eins við Mývatn. en þesskonar gígir eru stórkostlegastir við
Fiskivötn, vestur af Yatnajökli, hjá Tungnárfjöllum, og þar
er fjöldi smávatna i gígunum. Gigholur hafa myndast
snögglega við sprengingar nokkrum sinnum á Islandi, svo
sögur fara af. Hinn 17. mai 1724 myndaðist Viti vestan i
Kröflu, á einum morgni, og er gígur þessi þúsund fet að
þvermáli1), var gigurinn fram undir 1840 vellandi leðjupyttur,
en er nú rólegur og fullur af vatni. Hinn 29. marz 1875
varð vikurgigurinn til suðaustan i Oskju og gaus hann svo
f». Th. Landskjálftar á íslandi. Kmhöfn. 1905, bls 249.
Skýring 71. myndar bls. 76.
1. Gígur á Hellisheiði. 2. Gígur í Brennisteinsfjöllum. 3. Gígur nærri
Trölladyngju á Reykjanesi. 4. Einn af Hamarshólum við Mývatn.
5. Tjaldvatn meðal Veiðivatna. 6. Gígur í Varmárdal nærri Skaftá.
7. Gígur í Brennisteinsfjöllum. 8. Gígur í Sveinagjárhrauni. 9. Gígur
við Máfahlíð á Reykjanesi. 10. Gígur við Sog nærri Trölladyngju á
Reykjanesi. 11. Gígur í Ögmundarhrauni. 12. Gígur meðal Borga á
Melrakkasléttu. 13. Lambafellsgígur á Reykjanesfjallgarði. 14.
Hrossa-dalsgígur (Brunaborg) við Mývatn. 15. Gígur hjá Meitli á
Reykjanes-fjallgarði. 16. Gigir við Geitahlíð.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
