Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
102 Eldgos.
eigi etið. liðamót hnftir og allur likaminn sýkist. svo skepnan
dregst upp og drepst; svipaða veiki fá líka hestar og naut-
peningur.1) Eftir Skaftárgosin 1783 komu Móðuharðindin
alræmdu með almennum fjárfellir um alt land af sandi og
t
ólyfjan þeirri, sem barst i loftinu um gjörvalt Island,
vetur-inn 1783—84 drápust 11.461 nautgripir, 28,000 hestar, 190,488
kindur, 53 0 o af nautgripum. sem til voru, 77 °/o af hestum.
82 °o af sauðfé, en næstu árin á eftir (1784—85) féllu 9,238
manns af sjúkdómum og harðrétti, fimti hluti allra ibúa á
Islandi, sem þá voru.
Pegar öskumökkinn ber yfir, verður alt í einu svo dimt,
að kveykja verðiu- ljós í húsum og úti fyrir er
kolniða-myrkur með öskufalli og vikurregni, eldglæringum og
þrumugangi. fegar Katla gaus, 21. mai 1721, lagði
mökk-inn vestur um land, svo ekki var ratljóst til lands fyrir
sjó-menn af grynstu miðum i Garði, þá sló svo miklu myrkri
yfir Rangárvalla- og Arnessyslur, að kveykja varð ljós á
bæjum fyrir hádegi og náði myrkur þetta vestur á
Hval-fjarðarströnd. Hinn 16. maí lagði mökkinn yfh’ Norðurland
með miklu myrki’i og sandfalli, alt vestur til Svarfaðardals,
en i Eyjafirði varð sporrækt af sandi og sumstaðar i skóvarp.
Mörg svipuð dæmi mætti tilfæra, ef þörf gerðist, en vér
skulum aðeins drepa á öskufallið á Austurlandi 29. marz
1875, það er liið siðasta sinn, sem mikið öskufall hefir komið
r , ^
yfir sveitii’. A Pingmúla i Skriðdal. 14 milur frá
eldvarp-inu í Oskju, var um morgunimi þykt loft og kolsvart til
norðurs og norðausturs, en um dagmálabil fór að rigna úr
lofti hvitgráum vikri, á stærð við grjón, en mikið lengri,
vikurrregnið jókst og altaf var að dimma; stundu fyrir
há-degi varð að kveykja ljós i húsum, en að afliðandi hádegi
var orðið svo dimt úti sem i gluggalausu húsi og sá enginn
á hendur sér fáa þumlunga frá augum Pá urðu allir
gler-gluggar að skuggsjám, þeim er inni voru við ljósin. einsog
kvikasilfur væri utan á glerinu Pá gekk lengi, svo litið
’) Sjúkdómum þeasum lvsir Jón prófastur Steingrímsson í eldriti
sínu, sem prentað er í Safni til siigu íslands IV. bls. 35—38.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
