Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Eldfjöll.
109
íö svo langa leið. Landnáma getur þess, að
Loð-’i, sem var rammaukinn mjög og fjölkunnugur,hafi
á bæ sinn1) og segja munnmælin, að þá hafi
mynd-^a. I hraungörðum þessum, er kvíslast margvislega,
rgunum hrúgað hverju ofan á annað, og öll eru
nvössum hornum og röðnm, og hvergi er að sjá
steinum þessum, en i holtunum undir eru
stein-meir og minna ísnúnar. Sumstaðar ber hraunið
að það fyrrum hefir soðnað sundur af heitum
nn kvað verða vart við litilfjörlegan jarðhita
tað, sumir blettir bræða af sér snjó á vetrum.
liggja ofan á brimsorfnu grjóti í fornum
malar-kömbum og hljóta því að vera yngri.2)
2. Hin einstöku eldfjöll.
r
Gosstaðir eru tiltölulega mjög margir á Islandi, en
eld-fjöll i vanalegri merkingu færri. Eldvörpin eru oft lítil, þó
ávextii’ þeirra séu miklir, frá sprungum og gígaröðum hafa
oft stór hraunflóð komið, án þess nokkuð fjall hafi myndast
kringum uppvarpið. Þar sem oft hefir gosið á sama stað,
öld eftir öld, myndast að lokum há fjallsstrýta eða
stór-vaxin hraundyngja. Pað er mjög örðugt að segja með
vissu, hve mörg eldfjöll eru á Islandi, þvi það er undir
álitum komið, hvað á að telja eldfjall (vulkan), sumstaðar
eru margir tugir smágíga á einni sprungu eða nálægum
sprungum og verður þá að telja þá alla einn gosstað.
Stund-um hafa mikil hraunfióð runnið úr einum einstökum
smá-gig á sléttlendi, stundum úr stórum strýtufjöllum eða
dyngj-um, stundum úr gigalausum sprungum. Eftir landslagi og
afstöðu má skifta hraunum og eldfjöllum á Islandi í ellefu
fiokka, og eftir því sem eg hefi komist næst, eru
gosstað-irnir 130, sem gosið hafa eftir ísöldu. Yið nánari rannsókn
’) Landnámabók. Rvík. 1891. bls. 179.
*) Andvari XXI. 1896, bls. 14—17.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
