Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Eldeyjar.
183
1285 er þess getið, að þá hafi fundist land vestur undan
Islandi, en Skálholtsannáll segir, að þá hafi fundist
Dun-eyjar1). Hvort þessi frásögn stendur í nokkru sambandi
við eldgos og eyjamyndun út af Reykjanesi er ekki gott að
vita. Hin mörgu og miklu eldgos i sjónum fyrir utan
Reykjanes á 13. öld spurðust til fjarlægra landa, og er i
ýmsum bókum frá þeim timum talað um hið mikla undur,
að sjórinn br^mni fyrir landinu2). A 14. öld hafa menn
engar vissar sögur af eldgosum fyrir Reykjanesi, en 1422
segir Lögmannsannáll: skom upp eldur i hafi i útsuður
undan Reykjanesi, skaut þar landi upp, sem sjá má siðan,
þeir er þar fara nærri siðan3)«; þvinæst gaus 1583 og segir
Grisli Oddsson, að það gos hafi sézt af skipi frá Bremen4).
I byrjun mai-mánaðar 1783 sást reykjarmökkur mikill úr
hafi, 7 milur fyrir utan Reykjanes, skapaðist þar ey, sem
kastaði frá sér ösku og vikri, svo skip áttu ilt með að
kom-ast gegnum vikurhrannirnar Eyjan var skp^ð Nýey, en
hvarf litlu siðar, og er það ætlun manna, að Eldeyjarboði
sé leifar af þessari ey5). Hinn 13. marz 1830 urðu menn
varir við reykjarmökk úr hafi, hálfa milu fyrir suðvestan
Eldeyjarboða, og stóð gosið þangað til i maimánuði6). Arið
1879 sást, 30. og 31. maí, frá Kirkjuvogi i Höfnum, gos i
hafi, 8 milur suðvestur af Reykjanesi, liklega á sama stað
eða nálægt þvi sem gaus 1830. Um sama leyti urðu
all-miklir landskjálftar nærri Krisuvík, svo braut hús; i júli
1884 þóttust sumir hafa orðið varir við gos fyrir utan
Reykjanes, en efasamt er hvort sú athugan var rétt.
Hekla og Hekluliraun A þessu svæði er Hekla sjálf
aðaleldfjallið og ýmsar gigaraðir fylgja henni, er standa i
hraununum i kringum hana. Nokkrar gigaraðir aðrar eru
ísl. ann. bls. 50, 196, 337.
») Landfræðissaga I. bls. 70—71, 74-75, 241,
3) ísl. ann. bls. 293.
4) Ferðabók Eggerts Ólafssonar II, bls. 1025.
5) M. Stephensen: Beskrivelse over den nye Vulkans Ildsprudning
etc. Kbh. 1785, bls. 146-148.
6) Landfræðissaga III, bls. 331—332.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
