Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Eldgjárhraun,
158
ok sátu þar um vetrinn. ok gjörðist þar ófriðr með þeim
ok vigafar«. Memi hafa fyr ætlað, að hér væri rætt um
Kötluhlaup, er þeir hefðu fiúið fyrir, landnámsmennirnir. en
það er ósennilegt. Kötlugosum hafa ávalt fylgt jökulhlaup,
en hvergi sést vottur þess, að hraun hafi runnið úr Kötlu,
en i Landnámu er auðsjáanlega talað um hraun, þar sem
sagt er, að »jarðeldur« hafi runnið ofan í Alftaver. Hefði
Katla hlaupið, mundu þeir Molda-Gnúpur varla hafa leitað
vestur til Höfðabrekku, þvers yfir sjálft hlaupið á
Mýrdals-sandi. Ef hraun þá hefir runnið niður með Hólmsá og niður
r
i Alftaver, var eðlilegt, að þeir flýðu vestur yfir
Mýrdals-sand, og ef annað eldfióðið hefir um sama leyti stefnt niður
i Meðalland, var eigi girnilegt að leita austur á bóginn. A
hraunmu i Alftaveri eru ótal hraunkatlar og gjallhrúgur,
sem sýnast benda til þess, að hraunið þar hefir runnið yfir
vatn það, sem Landnáma getur um. Siðan hafa héruð þessi
orðið fyrir miklum breytingum af Kötluhlaupum, sem hafa
borið aur, möl, ösku og vikur i hin fornu hraun.
Hraunstraumarnir, sem runnið hafa um Ofæru-dældirnar
niður i Skaftárgljúfur, hafa siðan breiðst um Meðalland og
Landbrot. Um þenna hluta Eldgjárhraunsins er ekkert talað
i Landnámu, en þó má ráða af ýmsu, sem þar er sagt, að
landslag og árrensli hafa verið með öðru lagi á
landnáms-tið en siðar. Aðalkvisl Skaftár, sem nú rennur austur með
Siðu, hefir þá ekki verið til. Landnáma segir að Ketill
fifiski hafi numið lancl milli Geirlandsár og Fjarðarár, f\7rir
ofan Nýkoma. Sumir hafa ætlað, að með orðinu Nýkomi
sé hér átt við Skaftá, sem hafi verið nýtt vatnsfall, er þetta
var skrásett;1) aðrir ætla. að Nýkomi þýði hér sama sem
Landbrot,2) nýtt land, sem þá var m^mdað. Landnáma getur
ekki um neina landnámsmenn i Meðallandi og Landbroti,
r
en telur mörg landnám á Siðu, i Skaftártungu, Alftaveri og
á Mýrdalssandi. Hafi gömlu hraunin i Meðallandi og
Land-broti eigi verið runnin i landnámstið, þá hefir Skaftá runnið
’) K. Kálund, Hist. topogr. Beskr. II, bls. 310—11, 318-19.
2) Jón Sigurðsson í Dipl. Island. I, bls. 198.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
