Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
182
EldfjölL.
Fyrir austan Dalfjall og Leirhnúk eru daladrög milli
þess hálsahryggjar og Sandbotnafjalla, en norður af þeim
eru Hrafntinnuhryggur og Krafla. Krafia (2639’) er oft
kölluð eldfjall i bókum, en er það eigi, hún er aðeins
mó-bergshryggur gíglaus, en vestan undir fjallsfæti hennar eru
gil með brennisteinsnámum og hveragufum og norðan við
þau stór gigur, sem heitir V i t i (eða Helviti), með blágrænni
tjörn (1780’). Gígur þessi myndaðist við ákaft gufugos
nóttina milli 16. og 17. mai 1724. Yiti er rúm 1000 fet að
þvermáli og 42 fet á dýpt niður að vatni; hiti tjarnarinnar
var 12. júlí 1871 12x/20 C. á yfirborði, en lofthiti var um
leið 10°. Pegar Eggert Olafsson og Bjarni Pálsson komu
þangað 1752, bar Viti nafn með réttu, þá var gigurinn fúll
og viðbjóðslegur leðjupyttur með sjóðandi leirgraut og
brennisteinssvælu, og leðjubunur köstuðust hátt i loft upp;
mönnum stóð þá svo mikill stuggur af polli þessum, að þeir
Eggert fengu engan til að fylgja sér þangað1). Pegar
Ebenezer Henderson kom þar 1814, var leirgígurinn enn i
svipuðu ástandi, úr miðri tjörninni köstuðust þá fimtu hverja
mínútu leðjubunur 15 álnir i loft upp, og stóð hvert gos í
2V2 minútu, þá tók að gjósa austar i tjörninni með lægri
leðjugosum, 5—12 fet á hæð, og var á sama svæði sjóðandi
og vellandi rák þvers yfir leðjutjörnina2). Jónas
Hallgríms-son skoðaði Yiti 1839, þá var gigurinn enn leirhver, en
mjög var dregið úr afli hans; 1846, þegar Sartorius von
Waltershausen kom þangað, var kyrð komin á og grænleit
tjörn i gignum, einsog nú er. Suðaustur af Viti eru tvö
mmni gígop, leirhverir margir og brennisteinspyttir. I
Hrafntinnuhryggi er liparit og hamrar úr hrafntinnu og
hrafntinnublendingi, þar er líka röð af gömlum gígum.
Ekki hafa menn neina sögulega vissu um gos við
Mý-vatn fyr en á 18. öld, vel getur þó verið, að þar hafi áður
gosið, siðan’ land bygðist, án þess það hafi verið fært i letur.
Aðfaranótt hins 17. maí 1724 fundu menn í Mývatnssveit
’) Rejse gennem Island II, bls. 726.
E. Henderson: Iceland I, bls. 174.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
