Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
238
Breiinisteinsnámur. 238
Langflestar ölkeldur eru á Snæfellsnesi eða þar i nánd.
Hin stærsta og merkasta ölkeldan er Rauðamelsöikelda,
þó er hún ekki stór. Olkeldan er hálfa mílu frá bænum
Rauðamel og hefir þar verið bygt hús með afhýsi fyrir
sjálfa kelduna, hún hefir verið hlaðin upp og hreinsuð og
er einsog dálitið ker, sem tekur 4 heilanker af vatni.
Kola-sýran streymir án afláts uppúr botninum, svo vatnið sýnist
sjóða og bulla einsog lint sjóðandi hver; hiti þess var 1890
9°, þegar lofthitinn samstundis var lP/20. I Staðarsveit er
ölkelda við samnefndan bæ og við Osakot, nærri Búðum,
ennfremur eru ölkeldur á Fróðárheiði og nærri Olafsvík, i
Korrabringum ofan til i Alftadal, við Hrisá og i Hrisárdal.
Þá eru tvær ölkeldur i Setbergssókn, önnur við Eiði, en
hin ofarlega i Grafarnesi. í>á er getið um ölkeldur i
Ytra-Skógarnesi i Hnappadalssýslu, við Staðarhraun og i Hitár-
r
dal. A Suðurlandi eru ölkeldur i Hengli, i
Sieggjubeins-dölum og á Olkelduhálsi. Eystra er getið um ölkeldu i
Skrúðsey og litil ölkelda er i Hornafirði nærri Bjarnarnesi,
á mel fyrir ofan vatn það, sem heitir Pveit. Má vel vera
að sumar þessar keldur séu nú uppþornaðar og aðrar komnar
fram á öðrum stöðum.
Brennisteinsiiámur. Um miðbik Islands eru viða
brenni-steinshverir, sérstaklega þar sem miklir jarðeldar hafa verið
eigi alls fyrir löngu. Gufuhverir þessir koma oftast úr
mó-bergi, stundum úr líparíti, en i blágrýtishéruðum á íslandi
hafa þeir ekki fundist. Upp um rifur og holur i jarðvegi
koma brennisteinssúrar gufur sjóðandi heitar, þær umbreyta
mjög jörð og grjóti, sem þær hafa áhrif á, og á slíkum
stöðum upplitast bergtegundirnar, soðna, etast i sundur og
deilast margvislega, við það myndast allavega litar
leir-tegundir og ýmsar steina- og jarðtegundir t. d. gips, hvera-
r
salt 0. fi. A slikum stöðum er jarðvegur oft ótraustur, svo
ganga verður með varúð. Yiða þjóta þar gufur hvæsandi
og másandi uppum smáholur i skorpum þeim af
brenni-steini og hverasalti, sem þekja jarðveginn. en sumstaðar
myndast vellandi leiraugu eða stórir katlar með bullandi
leirgraut; leirbarmar einsog gighringir, hlaðast kringum
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
