Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
242
Breiinisteinsnámur. 242
orðið að marglitúm leir og liggja viða kolsvartir
hraun-molar á yíirborði, sem áður voru i berginu; leirhverir eru
þar margir og sumir katlarnir stórir. Brennisteinsblettir
og smáir gufuhverir eru viða i hálsinum fyrir utan
aðal-námurnar. A árunum 1724—1729 létu Holzmann og
Sech-mann1) taka brennistein í Krisuvik og árið 1753 var þar
hafið brennisteinsverk, en það lagðist niður 1764; síðar
var þar tekinn við og við óhreinsaður brennisteinn (þangað
til um 1840) og lagður inn i verzlun2). Arið 1858 keypti
Englendingurinn J. W. Busby Krisuvíkurnámur og eftir
það hafa }’ms ensk félög dálitið verið að gugta þar við
brennisteinsnám, sem þó aldrei hefir borgað sig.
Brenni-steinshverir allmargir eru yzt á Reykjanesi, i lægðinni suður
af móbergshryggjum þeim, sem ganga suðvestur af
Sýr-felli; þar er jörð mjög sundursoðin af brennisteinsgufum
og þar eru sumstaðar leirpyttir; hinn stærsti þeirra heitir
Gunna. Leirhver þessi er mjög niðurgrafinn, afiangur
til suðvesturs með geilum út úr og i botninum vellandi,
blágrár leirgrautur, sem bullar upp úr mörgum götum á
botni, og þyrlast blágrár reykjarmökkur yfir grófinni;
mjög er jarðvegur þar i kring sundursoðinn og ótraustur.
Nokkru fyrir sunnan Gunnu er hóll úr mjög smágjörðu,
mjallahvítu hverahrúðri. I hraununum suður af hverum
þessum er víða mikill jarðhiti og i logni sést þar gufa
nærri upp úr hverri holu.
I Kerlingarf jöllum við Hofsjökul eru mjög margir
brennisteinshverir og leirpyttir. Aðalefni þeirra fjalla er
liparit, en viða er móberg og þussaberg ofan á. Norðan
i fjöll þessi ganga margkvislaðar gilskorur og grafningar,
alveg gróðurlausir og sundursoðnir af jarðhita og heita
þar Hveradalir, og safnast gil þessi saman eins og
hrislur að Asgarðsá hinni innri, sem rennur í Jökulkvisl.
Hliðarnar i þessum dölum eru marglitar, hvitar, gular,
l) Magnús Stephe.nsen: Eftirmæli 18. aldar, hls. 533—534.
l) Ný Fjelagsrit XII. bls. 28—31. Par er lýsing á námunum eftir
dr. Jón Hjaltalín.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
