Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
138
Heyannir
og rakstrarvélar. Fj’rstu sláttuvélamar munu hafa komið
til Islands 1895,1) en framan af gáfust þær ekki vel,
reynd-ust of þungar fyrir islenzka hesta. Eftir aldamótin fór þeim
að fjölga, og 1905—1909 voru iluttar til landsins nálægt 40
sláttuvélar. hafa vélar þessar verið prófaðar að tilhlutun
Landbúnaðarfélagsins og menn fengið leiðbeiningar i
notk-un þeirra og meðferð.2)
Þegar búið var að hirða tún. hafa menn víðast um
land gjört sér einhvern glaðning i mat og kallað töðugjöld,
var þá viðast veittur hnausþykkur grjónagrautur með smjöri
út í og sirópsmjólk. Grauturinn hét »töðugjaldagrautur«, en
sumir höfðu þó haugið kjöt til töðugjalda.3) Sumstaðar var
siður að hafa annan glaðning i sláttarlok, og var hann
kall-aður slœgjur (í Múla- og Skaftafellssýslum slægi). var þá
oft-ast kjöthátíð, slátrað vænni kind eða lambi (slægnalamb).
hefir þetta lika tiðkast á Islandi i fornöld sem sjá má af
f T ’ f f
sögu Olafs helga: »Pá mælti konungur til Islendinga, sva
er oss sagt, at þat sé siðr vðvar. at bændr só skyldir til
á haustum at gefa húskörlum sínum slagasauð; nú vil ek
þar gefa yðr hrút til slátrs.« 4) Siður sá, sem getið er, að
færa rjómatrog með skyri til sláttumanna. þegar búið var
»að losa bæinn úr grasinu«, slá alstaðar kringum bæinn,3)
hefir víst verið sjaldgæfur á seinni tímura og hefi eg hvergi
orðið hans var.
t
A vetruin, þegar heyin eru gefin peningi. eru leystar
liolur og geilar inn i heyin raeð heynál eða heykrók. en
’) Björn forláksson frá Munaðárnesi flutti sláttu- og
rakstrar-vélar frá Noregi til íslands 1895. Eimreiðin I. 1895, hls. 79—80.
s) Búnaðarrit XSIV, 1910. bls. 239-240. Jón Jóuatansson:
Not-bæfi sláttuvéla hér á landi (Búnaðarrit XX, 1906, bls. 20—28). Sbr.
Búnaðarrit XV, bls. 86-87; XIX, bls. 352 -354; XXI, bls. 61-64;
XXII, bls 79; XXIII, bls. 19-31. Árið 1911 er talið, að til séu
rúm-ar 100 sláttúvélar á íslandi, tiestar sunnanlands. Freyr VIII, bls. 104.
3) fjóðsögur Jóns Árnasonar II, bls. 378.
*) Fornmannasögur V, bls. 62. Sumstaðar í Pingeyjarsýslu kvað
nú aftur vera farið að taka upp slægjur um veturnætur, og kalla
sumir sviðamessu, með ýmsum glaðningi, vökunótt, söng, dansi og
ræðuhöldum. Sbr. Nýtt Kirkjublað yill," 1913, bls. 38.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
