- Project Runeberg -  Lýsing Íslands / þriðja bindi /
169

(1908-1922) [MARC] [MARC] Author: Þorvaldur Thoroddsen
Table of Contents / Innehåll | << Previous | Next >>
  Project Runeberg | Catalog | Recent Changes | Donate | Comments? |   

Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...

scanned image

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Below is the raw OCR text from the above scanned image. Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan. Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!

This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.

Mór

169

hefir almeut verið hlytt, að nota fyrst og fremst móinn;
hris og lyng hafa íslenclingar jafnan rifið miskunnarlaust
fram á vora daga. þegar hægt var að ná í það: að stinga
upp mó var miklu fyrirhafnarmeira. í>ó er það auðséð. að
mór hefir frá þvi snemma í fornöld verið viða stunginn úr
jörðu, þó líklega óviða i landnámstíð. meðan skógar voru
fyrir heudi nærri bæjum, þó var það ekki alstaðar, því
sumstaðar hefir verið skóglaust við bæi þegar á
land-námstið.

A nokkrum stöðum i fornsögunum er getið um torf-

skurð eða mótekju og það mjög snemma; en slíks er þó

eðlilega ekki getið nema rétt af tilviljun, þegar það eitt-

t

hvað stendur i sambandi við viðburðina, er gerast. I Fljóts-

dælu er seint á 10. öld talað um torfgrafir. og var torfinu

eða mónum ekið á sleða heim til bæjarins og hesti beitt

f}Trir, en móhripunum hlaðið i hlass á sleðanum, mónum

siðan hlaðið i stakk, er heim kom.1) Um torfhrip er getið

i Njálu, hrip i Ljósvetningasögu, og i Laxdælu er talað um

torfstakka, sem líklega hafa verið móhraukar, úr því grað-

ungur lék sér að að brjóta þá niður, eins og enn vill oft

verða.2) I Harðarsögu Grimkelssonar er getið um mann, er

»leyndist í torfbingi, ok hlóð at sér elditorfi, svá at ekki

kom upp nema nasirnar einar«, og i sömu sögu er getið

t

um torfstakka hjá Bakkavaði á Hvitá.3) I Kjalnesingasögu

er talað um vatntorf, er sviðnaði, svo reykur mikill var af

t

og remma, og er þar liklega átt við illa þurkaðan mó.4) I
Sturlungu er getið um menn, sem hlaupnir voru til orrustu
frá torfskurði, og siðar er getið um torfgrafir miklar og
fornar i Skagafirði, einnig um torfhrauka i mýrum, var
hélu-þoka »ok heiddu upp úr kollarnir«.5)

#

J) Fijótsdælasaga. Kvík 1896, 19. kap., bls. 79-82.

2) Njála bls. 392. Ljósvetningasaga bls. 68. Laxdæla bls 247.
Utg. Sig. Kr.

3) íslendingasögnr II, 1847, bls. 112, 116.

4) Kjalnesingasaga, Rvík 1902, 4. kap., bls. 12.

5) Sturlunga, Rvík, I. bls. 114; III, bls. 126.

<< prev. page << föreg. sida <<     >> nästa sida >> next page >>


Project Runeberg, Sun Dec 10 16:18:18 2023 (aronsson) (download) << Previous Next >>
https://runeberg.org/lysingisl/3/0187.html

Valid HTML 4.0! All our files are DRM-free