Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - b. Eldre nynorsk, maalføretidi (1625—1850)
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has been proofread at least once.
(diff)
(history)
Denna sida har korrekturlästs minst en gång.
(skillnad)
(historik)
arbeidet hjelpte daa til aa vekkja nasjonalkjensla og
skapa ein nasjonal trong ogso i maalvegen. I 1802
kom det ut ei Norsk ordsamling ved Laurents
Hallager, og i fyreordet til den boki syner det seg
greidt og klaart at det hev vakse fram ein ny
tankegang paa norsk sida, eller ein tankegang som
i alle fall lite hadde kome til orde fyrr, og som
skilde seg tydeleg ut fraa den gamle, som var aa
skriva rein dansk. Hallager raader til beintfram
„at optage norske ord i det danske sprog“.[1] Det
vert snart eit nytt mynster for nordmenn, eit merke
aa fylgja, og det høgste maal me kann firma at
nordmannen var før til aa setja sig i norsk
maalveg i dansketidi. Men som Hallager legg til:
„Ikkun almindelige og udtryksfulde benævnelser, og
fornemmeligen saadanne, som man manglede paa
ren dansk, maatte optages, og endog dette med
forsigtighed og efterhaanden.“ Det norske maal
skulde soleis berre tena og hjelpa dansken; nokon
rett til aa vera til for si eigi skuld — so langt
vaaga dei ikkje tenkja i dansketidi. Dette er
upphavet til det norsk-danske maalstrævet, som sidan
hev havt — og enno hev — ikkje so faa
fylgjarar i namnet, men færre i gagnet. Det
norsk-danske maalstrævet hev soleis si rot i dansketidi,
og det hev gjenge dei fleste av deim som fylgde.
denne stemna med vitend og vilje, liksom det gjekk
deim i dansketidi som av vanvare blanda norsk
inn i dansken: dei hev byrja med aa taka upp
nokre norske ord; men di lenger dei hev skrive,
di mindre vart det med norsken.
Etter 1814 var det ei sterk nasjonalkjensla
uppe i folket, ikkje minst hjaa embætsstandet;
men i maalvegen vart det med det gamle ei tid
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
