Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
<213
myndunina. Bergtegundirnar geta því verið
korn-óttar, práðkenndar, blaðkenndar o. s. frv.
Fullkomnastir og stærstir verða kristallarnir vanalega,
pegar bergtegundirnar haía verið lengi að storkna.
|>egar smáhlutarnir eru svo litlir, að ekki er hægt að
greina pá með berum augum, eru bergtegundirnar
péttar (hrafntinna). Margar eldmyndaðar
bergteg-undir eru fullar af holum og blöðrum, er hafa
mynd-azt af gufum, sem brotizt hafa í gegnum pær, á
með-an pær voru bráðnar. Opt eru svo holurnar fullar af
ýmiss konar steintegundum, sem ekki tilheyra hinni
eiginlegu bergtegund, heldur hafa safnazt í holurnar
eptir pað að hún myndaðist.
1. Einfaldar bergtegundir.
Merkastar af peim eru kalksteinn og kol.
Kalksteinn myndar víða stór jarðlög, og er með
ýmsu eðli, eins og áður er um getið. Marmari er
harð-astur peirra allra. — Sökum pess að vatn á heldur hægt
með að uppleysa suman kalkstein, pá myndast opt
stórir hellar og holur i kalksteinslögum, par sem vatn
sígur i gegnum. Opt berst svo kalkið í vatninu inn
í sprungur og holur og fyllir pær. þar sem vatn með
uppleystu kalki drýpur niður úr hellisloptum, myndast
margvislega lagaðir drönglar og súlur neðan í loptinu
og á gólfinu, líkt og ísdrönglar myndast, par sem vatn
drýpur niður úr húspekjum í frosti. Slikir hellar eru
opt undur fagrir og einkennilegir.
Kol eru mynduð af jurtaleifum, sem eitt sinn hafa
orðið undir öðrum jarðlögum, og geymzt pannig um
margar aldir, og breytzt á ýmsan hátt fyrir rotnun eður
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
