| minibus, aut altis gurgitibus se immergere, atque respiracula capere, quam furiosis | Milites parum fortes fine arte natandi. |
| equis sursum deorsumque directis incessere, & horrenda præcipitia declinare. Putabant |
| enim se, suosque milites parum fortes, aut gloriosos existimari, nisi etiam tali |
| casu sese, patriæque salutem a hostibus redimere possent. Sæpius etenim pedestris, | Pugna pedestris in navale mutatur. |
| seu campestris pugna in navalem, seu stagnalem, aut paludineam commutari solet, |
| vti Herodianus lib. VII. meminit de Maximino Imperatore Gotho: qui cum ad |
| ingentem, vastamque paludem devenisset, intra quam Germani peritissimi natandi | Maximinus Imp. Gothus equo ingreditur flumen. |
| (vt qui tantummodo in fluminibus laventur ) fuga se receperant, verentibus Romanis |
| eosdem insequi, primum Maximinus equo paludem ingressus, cum quidem |
| etiam supra aluum equus voragine hauriretur, magna vi hostes contrucidavit. Quare |
| exercitus reliquus pudore instinctus, ne prodere pro se pugnatem Imperatorem |
| vidererur, ausus & ipse est paludem ingredi, atque fortiter pugnare. Cæsar etiam |
| multitudine hostium iniquo loco obrutus, sese (vt lib. IIII. testatur) e navigio ejecit, | Cæsar adnatavit. |
| atque ad eas, quæ longius constiterant naves, adnatavit. Hinc suis laborantibus |
| subsidio scaphas mittens, nonnullos conservavit. Navigium quidem eius militum | Navigium Cæsaris periit. |
| multitudine depressum, vna cum hominibus interiit. Præterea paulo ante eodem |
| libro dicitur, quod Cæsaris multi milites fuga, cædeque suorum perterriti, XXX. pedum |
| altitudine in ædificiis consistere ausi non sunt, sed per molem se in mare præcipitaverunt, |
| & octingentorum passuum intervallo ad oppidum destinatum enataverunt. | Intervallum 800. passuum nando superatur. |
| Meminit etiam Diones Cassius, Imperatorem Hadrianum adeo peritos, & |
| laborum patientes habuisse exercitus, vt olim equites, qui vocantur Bastai, Danubium |
| armati tranatarent. |
|
|
|
De eodem per externa exempla. |
|
CAP. XXVIII. |
|
| PRæTEREA Imperatori Severo ( teste Herodiano ) | Severus Imp. |
| Britanni non minus sese opposuere in paludibus, per quas |
| ipsi natant, excursantque, ad ilia demersi nudo corpore cœnum |
| contemnentes ( neque enim vestis vsum cognoverunt ) |
| quam apertis campis, vbi ventrem atque cervicem ferro incingunt, |
| ornamentum id esse, ac divitiarum argumentum |
| exissimantes, perinde vt aurum. Corpora pingunt omnifariam |
| formis animalium. Ideoque nori induuntur, ne picturam |
| adoperiant. Insuper Suetonius Iulium Cæsarem testatur nando | Iulius Cæsar. |
| transnatasse flumina, vel innixum inflatis vtribus ea velocitate vsum fuisse, vt sæpe |
| nuntios de se prævenerit. Præterea Alexandriæ circa oppugnationem pontis eruptione |
| hostium subita compulsus, in scapham pluribus eodem præcipirantibus, cum |
| desiliisset in mare, nando per CC. passus evasit ad proximam navem, elata leva, ne | Libelli madefacti non sunt. |
| libelli, quos tenebat, madefierent, paludamentum mordicus trahens, ne spolio potiretur |
| hostis. Herodotus insuper dicit, in exercitu Xerxis plures Græcos natandi | Græci nando salvi facti. |
| peritos evasisse salvos, quam barbaros. Demum Livius dicit Chlœliam virginem vnam |
| ex obsidibus, cum agmine virginum per Tyberim inter sagittas Romam venisse salvam. | Chlœlia. |
| Meminit præterea Saxo prædictus, nobilem quendam Herbortum |
| exercitus ducem, armorum onere retento se credidisse profundo: | Herbortimus. |
| quosque gradu non poterat, incredibili nandi |
| virtute præcessit in Sclavorum irruptionem. |
|