Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
8<>
LÖGSÖGDMANNA TAL Ofí LÖGMANNA.
og dæmir Eireki presti arfinn eptir réttarb<5t Hákonar konúngs
sem áfer var getib (2. Mai 1313), er skipar, ab þegar md&ir (eba
fafeir) erfi bam sitt, þaö er ábr haffei erft fööur sinn, þá skuli
liún halda þeim arfi meban hún lifir, en eptir hana skuli arfr sá
falla til föburfrænda, sem ábr voru <5&albomir til þess arfs; í
þessum d<5mi sat mebal annara Eirekr prdfastr Walkendorp, en
Finnbogi lögmabr mætti ekki og enginn af hans hendi (Ddmrinn
prent. í safni Magn. Ketilss. I, 94—101). þab er Ijdst, ab
kan-selerinn hefir tekib eptir þvf, ab ddmr Finnboga lögmanns var
bygbr á íslenzkum lögum, en þessi á norrænum, og ab þar þyrfti
þessvegna áréttíngar vib ef dnga skyldi; þessvegna útvegabi liann
hjá Kristjáni konúngsefni opib bref, sem er útgefib tveim dögum
sí&ar (sanctæ Catharinæ aptan — 24. Novbr. 1507), og stabfestir
allar rettarbætr Hákonar konúngs háleggs, ab þær skuli allar
gilda á Islandi eigi síbr en í Noregi (A. Magn. Fasc. 38, 10;
M. Ket. I, 138—139). Næsta dag eptir, á sjálfa Katrínarmessu
(25. Novbr.), gefr konúngsefni sira Eireki Sumarli&asyni
vevnd-arbr&f sitt, og bannar ab nokkur dæmi yfir honum í veraldlegum
málum nema liann (konúngsefni) sjálfr, eba sá sem hann gefr
um-bob til þess. þannig haf&i þá sira Eirekr unni& mál sín um Grundar
eignir, og þarmeö Mö&ruvalla mál fyrir þau systkin, þorvarb
lög-mann Erlendsson og Vigfús og Hólmfríbi, sem var jafnvel meira
vert, og er fyrir ])ví hib fyrnefnda bréf Kvistjáns annars 24.
Novembr. 1507 kallab síban Möbruvalla rettarbdt; þab var og kallab
stundum „r&ttarspillir", og var mörgum dþokkab og olli
endalaus-um þrætum, til |iess þab var tekib úr lögum og erfbatal Jdnsbdkar
samþykkt í konúngsbréfi 15. Mai 1711 (sbr. rit mitt: Om Islands
statsretlige Forhold, bls. 39—41; Ný Félagsr. 16, 40—43).
Nokkrum dögum síbar fékk Eirekr prdfastr Walkendorp
dmaks-launin hjá nafna sínum, því mibvikudaginn næstan eptir
Andreas-messu (1. Decbr. 1507) gefr hann bréf út um þab, ab sira
Ei-rekr Sumarli&ason liafi sami& vi& sig sjálfs hans vegna, og fyrir
Vigfús Erlendsson höfu&smann á íslandi og þorvarö lögmann og
Hdlmfrí&i, systkin hans, a& þau skuli ttgiefa og forneygja mig
(kanselerann) fyrir min rettighedt oc omak, sem mig at riette ber
ad hafa for fvyheit oc pvivilegia vor kieveste nadig herva konung
Chvistian hafvev giefvit þeim oc menige Islands innbyggievum:
80 rynsk gylldene af fulla vigt og þar til 80 reffskinn, sem
kallast svort skollaskinn". Af þessu haffci sira Eirekr goldi&
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
