Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
598 tJM ÍSLENZK MANNANÖFN.
615
aptr, t. d. karlmannsnafnið Hjörvarðr og kvenmannsnafnið
Hjördís1).
62. Hjörtr er eigi mjög algengt mannsnafn í fornsögum,
en þó finst það þar bæði sem auknefni (Sigurðr hjörir í sögu
Hálfd. svarta, f><5rir lijörtr í sögu ÓI. Tr.) og sem aðalnafn (hér
á landi: Hjörtr bróðir Gunnars að Hh’ðarenda). f>að tíðkast hér
enn í dag, þótt það sé eigi algengt. Fágætara nafn er þó
Hreinn, sem að eins finst á stangli í Sunnlendingafjórðungi
(fyrrum ættgengt í Gilsbekkingakyni, Ln. II. 2). Hvorugt
þess-ara nafna mun finnast samsett við aðra orðstofna í fornritum,
en þýðing þeirra er auðsæ (hjörtr — »er öfri ferr | öllum
dýr-um« Hkv. Hb. II. 38 — og breindýr).
63. Hlað-. fessi stofn finst í fáeinum foruum
kven-mannanöfnum, t. d. Hlaðgerðr, IJIaðgunnr o. s. frv. Ekkert
þeirra er nú tíðkanlegt hjá oss, nema Hlaðgerðr, og er það þó
fánefnt. £>að er eigi óliklegt, að »hlað« í þessum nöfnum tákni
gullhlað eða skrautband, sem konur voru kendar við (sbr. /Jað-grund,
lilað-myt = lilaöbúin kona). Skyld nöfnum þessum sýnist vera
karlmannanöfnin Hlöðr og Hlöðver, en þau virðast eigi hafa
verið mjög tíðkuð á Norðrlöndum í fornöld, hvort sem þau eru
upprunaleg í norrænu máli eða ekki2). Aptr á móti var Hlöðver
mjög algengt nafn hjá þýzku þjóðunum (t. d. Forn-Frökkum), því
að það er sama nafn og Chlodewig, Hludwig, Ludwig, á d. Lud-
1 Hjördís er nefnd móðir Sigurðar Fáfnisbana, sem kunnugt er.
Muncli heldr, að þjóðarnafnið "Cherúskar< sé dregið af »hjörr»
(samandregið úr Heru-isk) eins og þjóðanöfnin Saxar af sax, og
Frakkar af frakka (o: spjót). Af þessum stofni kynni og að vera
dregið Hjarranda-nafn, er samsvarar Heorenda á fe., og ef til vill
Horand á þ.
a Hlöðr er nefndr sonr Heiðreks konungs hins vitra (sbr. Hliþe i
Widsið), og Hlöðves-nafnið sýnist hafa tíðkazt snemma hér á
Norðr-löndum lijá Gautum, því að í Gullþ.s. er nefndr Hlöðver konungr
af Gautlandi (á 9. öld) og dóttursonr hans Hlöðver jarl. Svo kemr
nafnið aptr fram hjá Orkneyjajörlum á miðri 10. öld, en ætt þeirra er
líkaíHálfd. s. Eyst. sett í samband við »Hlöðve Gautakonung«. Enn
fremr nefnir Örvar-Odds s. Hlöðve Svíakoming (sbr. Hjálmt. s.), en
þessar >fornaldarsögur« eru að vísu miðr áreiðanlegar, og hafa
getað fengið nafnið frá Suðrmönnum eða úr fornum goðsögnum
(Völ.-kv.). En hilt er víst, að Norðmenn hafa .tekið það upp í
heiðni (Hlöðver langi úr Saltvík fyrir 1000, Hkr. 203).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
