Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
638
UM ÍSLENZK. MANNANÖFN.
nafn af þeásum stofni er Lopthæna, sem er upphaflega
álfkonu-heiti (úr Hrafnistu-ætt? Safn I. 209), og hefir haldizt við fram
á vora daga, þótt það sé óviðkunnanlegt.
93. Lýðr finst varla í fornritum vorum sem mannsnafn1),
en er algengt orð í merkingunni þjóð, almenningr (og líka haft
í Eddukvæðunum í merkingunni maðr, Vsp. 51., Akv. 12) sama
sem Ijóör, á fe. leóð, á þ. liud, leud, leut (Leute). Meðal
J>jóðverja tíðkuðust ýms nöfn af þessum stofni, t. d. Leuthari.
Liudhar, Liudher, Liider, sem ætti á vora tungu að vera Lýðarr
.(samsett af lýðr og harr = þjóðhetja), en hefir breiðzt út til
Norðrlanda frá fýzkafandi í orðmyndinni Lyder, og svo hefir
það komizt frá Dönum til vor í sömu mynd (með ætt Lýðs
danska, Safn II. 136) og »Lyder« orðið að »Lýðr«, sem nú
tíðk-ast sumstaðar hér á landi. þótt það sé eigi algengt nafn. En það
getr eins vel verið íslenzkt og danskt, því að orðið er íslenzkt,
þótt nafnið sé til vor komið frá útlöndum2), og hafi svona breytzt
í meðförunum.
94. Magn-. f>essi stofn, sem þýðir styrk (magn = megin)
finst í fáum íslenzkum mannanöfnum að fornu, nema
karlmanns-nafninu Magni og kvenmannsnafninu Magnhildr. sem eru þó
bæði fátíð, en hjá Svíum finnast fleiri (t. d. Meginfastr,
Megin-þór, Meginn DS. 0. N.), og í þýzku er til mesti fjöldi nafna af
sama stof’ni (magn og megin = gotn. og fþ. magan, fe. mægen)
t. d. Maganbrecht, Mainbert; Maginfred, Mainfred (Manfred);
Maginhard, Mainhart; Maginburg; Maginhild (= Magnhildr).
1 í Sturl.1 2. 34, I. 97 er nafnið Liðr, en það mun vera annars
upp-runa (liðr = limr, sbr. mannsnafnið Leggr, en þeir voru bræðr
Liðr og Leggr).
2 Annað nafn af útlendri rót, sem komið er hér upp á síðari
ðld-um, er kvenmannsnafnið Lilja, dregið af latneska orðinu liliutn
(nafninu á blómi því, er vér köllum lilju). Eptir að blóm-nafnið var
hér alkunnugt orðið, virðist kvenmannsnafnið hafa komið upp, og
má vera, að kvæðið Lilja, er varð þjóðfrægt sem kuunugt er, hafi
átt nokkurn þátt i útbreiðslu þess. pó finst nafnið í
Riddara-rím-um (Filpó-rímum) og má jafna þvi við nöfnin Flores og
Blanki-flúr, því þetta eru líka nöfn á blómum, sbr. einnig útlenda
kven-mannsnafnið Rósa, sem er enn algengara hjá oss en Lilja, en
upphaflega blómnnfn eins og hitt. Á 17. öld var Lilju-nafnið farið
að tíðkast (Bp. II. 301), og nú má það heita algengt á Norðrlandi,
en annarsstaðar fcemr fátítt.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
