Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
100 þ
egar reykjavík v
ar fjórtán vetra safn v
álti Daníel Bernhöft bakari (sem í fyrstu var hér á
vegum Knudtzons) mylnuna. Siðast átti hana Jóhannes
malari Pálsson i Hólakoti (norðurbænum), sómamaður i
mörgu tilliti og lagvirkur (gerði t. d. við klukkur
bæj-armanna, þvi þá var fátt um úrsmiði í bænum). Mylna
þessi mun hafa horfið nálægt 1880.
Á háhólnum milli Melshúsa og Hólakots stóð um
þetta skeið Hólavallarskólinn eða Reykjavikurskóli liinn
eldri. Tveim árum áður en Reykjavik fékk
kaupstaðar-réttindi, hafði með konunglegri tilskipun (29. april 1785)
verið boðið að flytja latínuskólann úr Skálholti suður
til Reykjavikur. Var skólahús allmikið reist á Hólavelli
miðjavega milli Hólakots og Melshúsa og grasnytjar
beggja þeirra hjáleigna lagðar að mestu til skólans, svo
sem áður er vikið að. Vegna mikilla harðinda, sem
gengu yfir land (móðuharðindanna) byrjaði ekki
skóla-hald á Hólavelli fyr en haustið 1786. Litið frægðarorð
ávann sú mentastofnun sér þau 18 ár, sem hún stóð
i Reykjavik. Skólameistarinn, sem lengst af var talinn
að veita henni forstöðu, var Gisli Thorlacius, sonur
Þórðar klansturhaldara í Teigi Brynjólfssonar
Thor-lacius, en bróðir Skúla Thoiiacius skólameistara við
Frúarskóla i Kaupmannahöfn (ý 1815). Gísli var
ó-reglumaður meiri en góðu hófi gegndi og lítt fær um
að veita slikri uppeldis- og mentastofnun forstöðu
sök-um drykkjuskapar sins, enda varð 1796 að skipa
hon-um aðstoðarmann í embættinu, fyrst Jakob Árnason
stúdent, er frá 1801 varð prestur í Gaulverjabæ, og
siðan Guttorm Pálsson (er síðar varð prófastur á
Hall-ormsstað) og höfðu þeir lengst af allan veg og vanda
af skólanum. Af öðrum kennurum við skólann mætti
nefna þá Arnór Jónsson (er seinna varð prófastur í
Vatnsfirði [f 1853], höfundur kveldsálmsins fræga »Til
hafs sól hraðar sér«) og Brynjólf Sivertsen (seinna
dóm-kirkjuprest). Upphaflega var til þess ætlast, að
skóla-meistari og undirkennari kæmu sér upp íbúðarhúsum
i kaupstaðnum og þvi voru veittir hvorum þeirra 350
dalir i þvi skyni (svo og heimilað að velja sér ein-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
