Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
18
DÓMKIRKJAN Á IIÓLUM
SAFN V
Auðun biskup hafi byrjað að smiða steinkirkju á
Hól-um1). Að honum entist ekki aldur til að Ijúka við
hana er auðskiljanlegl, því að hann var maður hniginn
á efra aldur, er hann kom til stólsins, og hafði hann
ekki biskupsdóm nema í 8 ár. Með dauða hans er
framkvæmdin á steinkirkjubyggingunni úr sögunni, og
timburkirkjunum var engin hætta búin fyrsta kastið.
Þegar kirkja Jörundar biskups fauk 1394, var
danskur maður, Pétur Nikulásson, biskup á Hólum,
og bygði hann kirkjuna upp aptur2). Þar sem kirkjan
fauk 27. december 1394, en Pétur biskup fór alfarinn af
landi burt i maí 13963), hlýtur kirkjan að vera bygð
sumarið 1395. Og það er þetta hús — siðasta vigi
kaþ-ólskrar trúar og menningar á íslandi — sem riti þessu
er ætlað að lýsa, eptir því sem hinar fáu heimildir
frekast leyfa.
Kirkja þessi stóð í 231 ár, og lángt fram yfir
siða-skiptin. Pað er vitanlega einsætt, að hún muni ekki
1) í stuttri frásögu af Gottskalk biskup Kenikssyni (B. S.
II, 231) segir: »hann lét smíða upp miðkirkjuna alla og allan
múr i kringum kirkjuna«. Frásögnina, sem er eptir hdr. sira
Eyj-ólfs Jónssonar (d. 1745), ber vafalaust að skilja svo, að Gottskalk
biskup hafi látið dypta að kirkjunni, því ekki er annað kunnugt
enn að kirkja Péturs biskups hafi staðið alla leið fram yfir
siðaskipti. Sennilegt er og, að biskup hafi verið orðinn úrkula
vonar um, að nokkurn tima yrði lokið við steinkirkjuna, og pvi
breytt pvi, sem komið var af henni, í kirkjumúr, pann múr,
sem Árni Magnússon sá.
2) Hist. eccl. II, 217: »Templum autem collapsum Petrus
reædificari curavit«.
3) Að biskup hafi pá farið alfarinn af landi burt er sagt
með berum orðum í Hólamáldaganum 1396: »er virðuligr herra,
herra Pétur með guðs og postulligs sætis náð biskup á Hólum
bjóst til skips«, enda finst hans ekki getið hér á landi eptir
paö-Yfir petta skjal virðist Hannesi skjalaverði Porsteinssyni hafa
skotizt, pegar hann samdi biskupatal pað, sem prentað er i
Biskupasögum Jóns Halldórssonar II, 385—392. Pví að par segir
í neðanmálsgrein við Pétur biskup bls. 389: »Pétur biskup
er erlendis (i Helsingjaborg) 1401, og hefur ekki verið hér á
landi eptir pað, og virðist farinn af landi burt nokkru fyrir
1400«.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
