Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
70
DÓMIvIRKJAN Á HÓLUM
s.a fn v
skorts eða vanhirzlu vart. Jafnvel minstu kirkjur eru
optast nær nægilega birgar af nothæfum og góðum
gripum, og hinar stærri og stærstu kirkjur þola
fylli-lega i þessu efni samanburð við tiltölulega jafnstórar
kirkjur í öðrum löndum. Og þeir kirkjugripir frá
mið-öldunum, sem enn eru notaðir hér á landi, eða geymdir
eru i þjóðmenjasöfnunum i Reykjavik og
Kaupmanna-höfn, bera þess ljósan vottinn, að menn hafa hvorki
verið ósmekkvísir eða sínkir í þá daga.
Þessar myndir virðast ekki vera neitt vel
samrým-anlegar. Á öðru leytinu hrörnaðar og illa viðhaldnar
kirkjur, á hinu rikmannlegir og vel haldnir kirkjugripir.
Og þó eru þær i bezta samræmi, því að kirkjugripirnir
þurfa litils viðhalds, og málmgripirnir eru sérstaklega
haldgóðir — geta enzt öldum saman. En kirkjuhúsin,
sem alt af verða fyrir áhrifum veðurs og vinds, máttu
ekki án þess viðhalds vera, sem þeim var ekki látið í té.
Um legu kirkna verður að taka það fram, þó að
það sé nokkuð alkunnur sannleikur, að þær sneru í
austur og vestur. Vitanlega munu kirkjurnar i fyrri
daga varla hafa verið settar eptir kompás, eins og nú
er farið að tiðkast, að minsta kosti erlendis, heldur
hafa þær verið settar eptir eyktamörkum. Fer það þá
eptir þvi, hve rétt eyktamörkin eru, hvernig kirkjurnar
standa af sér við áttirnar. Mjög er það misjafnt, hversu
rétt eyktamörkin eru; viðast skeikar einhverju, en
sum-staðar svo miklu, að kirkjurnar snúa hvergi nærri því
i austur og vestur. Kirkjur þær, sem graptarkirkjur
voru, lágu, eins og enn tiðkast, í kirkjugarðinum, en
kringum þær kirkjur, sem ekki voru graptarkirkjur, var
enginn kirkjugarður i venjulegum skilningi þess orðs,
það er að segja enginn grafreitur. í þessu sambandi ber
að geta þess, að staður einn i Jóns sögu biskups bendir
til þess, að mörkun kirkjugrundvallar hafi verið
helgi-athöfn. Skömmu eptir að hinn helgi Jón biskup hafði
tekið biskupsdóm, — eptir þvi eitthvað um 1110 —
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
