Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
NR. 6
’ í HJALTADAL
93
kirkjunnar hefir getað orðið viðhaldi hennar
skeinu-hætt. Ættleiðingar fóru einnig fram á kirkjugörðum
(fyrir kirkjudyrum)1), og þótt undarlegt megi virðast,
sýnist svo, sem hjónavigslur hafi einnig farið frani i
kirkjugarðinum2). Að stjórnarvöldin islenzku á
mið-öldunum hafi álitið að kirkjan væri, eða ætti að vera,
nokkurskonar miðdepill borgaralegs lifs, kemur
glögg-lega i Ijós í því, að þegar stikumálið islenzka3) var
lögtekið á Alþingi einhvern tima á árunum 1195—1201,
var ákveðið, að við hverja graptarkirkju skyldi marka
stikulengd »þá er rétt sé at hafa til álnamáls ok megi
menn þar til ganga, ef á skilr um álnar«, og að 10
stikur skuli vera 20 sinnum kvarði sá »er merkdur er
á kirkju vegg á Þingvellk4). Einnig var lögskipað, að
tysa skyldi ýmsum opinberum augl57singum, t. d. um
1) T. d. D. I. IV, 583, VI, 296, IX, 74, sbr. III, 660.
2) D. I. II, 758. En eins vel gæti þetta þó að eins átt við
Norveg, þvi staðurinn er úr skipan Páls erkibiskups liinni
þriðj u. Pað er ekki einsdæmi, að hjúskapur hafi verið bundinn
utan kirkju. T. d. var svo i hinu forna erkibiskupsdæmi Mainz
skömmu fyrir siðskiptin, sjá Agenda fol. xlj dorso. Vafalaust
hefir svo verið viðar, þó hér vanti að mestu gögn til
rannsókn-ar um það. T. d. hefst trúlofunarathöfnin i grisk-kaþólsku
kirkj-unni utan kirkju, sjá Siletzkij bls. 78. Af því að ýmislegt var
sameiginlegt með hinum fornu hjónavígsluathöfnum rómversku
^irkjunnar og liinum grísk-kaþólsku eins og þær eru nú á
dögum (krýning — velatio, sjá Siletzky bls. 88 nn og Migne LV.
dálk 130 neðanmáls) iná ætla að utankirkju-hjónavígslur haíi
alment tiðkazt framan af i rómversku kirkjunni. Hefir það
vafa-laust átt að tákna þá kenningu kirkjunnar, að sakramenti
hjú-skaparins er framið af hjónaefnunum einum, en ekki prestinum,
sem að eins er vottur að athöfninni og aðstoðarmaður (assistens
passivus).
3) Um stiku sjá: B. M. Ólsen: Um liina fornu íslenzku alin
f A. í. F. F. 1910, bls. 1—27.
4) D. I. I, 309, 310. Um álnarsteininn á Pingvöllum, sem
enn var þar 1872—1874, þegar Kaalund fór um, sjá Kaalund I,
*45—146.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
