Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
144
• dómkirkjan a hólum safn v
að hún hafi verið stafkirkja, sú eina kirkja hér á landi,
sem er ugglaus um það efni. Svo segir i þætti af
Giz-uri biskupi Einarssyni, að Sigvaldi langalif hafi smíðað
kirkjuna i Vatnsfirði. Hafl hún verið með spónþaki,
og hafi Sigvaldi skorið mynd af sjálfum sér á
dyrustaf-inn, er var svo há, að hæstu menn náðu henni undir
höku *). 1 annan stað segir i skrá frá 1503 um eignir
Vatnsfjarðarkirkju, er Björn Guðnason athenti staðinn2):
»Svo sýndi hann (þ. e. Björn Guðnason) oss (þ. e.
gjörningsvottum) við, er hann hafði Iátið vinna til
út-brotsins um kórinn öðrum megin allan sem til heyrði,
og fimtán hundruð spóns hann hafði Játið leggja á
kirkjuna, og hundrað spónlaust er ekki var á lagt«. í
þriðju grein stendur svo í minnisbók Odds biskups
Ein-arssonar8): »Vatnsfjörður. Svo hafa sagt gamlir menn,
sira Jón Þorleifsson og fleiri, að riddari Eirik liggi fyrir
kórdyronum i Vatnsfirði (hann lét gjöra kirkjuna). En
hans kvinna Vilborg, sem kölluð er frú hertuginna,
liggur þar í sömu kirkju fyrir framan örkina, þar sem
skáspónn liggur i gólfinu«. Hér eru þá þrjú atriði:
spón-þak, útbrot um kór og skáspónn í gólfinu, sem öll
benda til stafkirkju. Á öllum stafkirkjum var
timbur-þak ýmist úr fjölum eða spæni4), en við hvort er ált
hér, er að visu, eins og siðar skal að vikið, allóvíst.
Hins vegar er það líklegt, að trékirkjur hafi líka verið
tréþaktar, jafnvel þótt stokkkirkjur væri6), og getur
þetta með öðru verið góð vísbending. Þar sem nefnt
er útbrot um kórinn, er bersýnilega átt við gang kring-
l) B. S. II, 599 2) D. I. VII 636-639. 3) AM. 243 Uo bls.
6b—7b. Staðurinn prenlaður í Obiluaria I, 243. 4) Felt bls.
31. 5) Hvergi sést þess getið, að stafkirkjur hafi neinstaðar
verið annað enn tréþaktar. Hins v^gar sést að trékirkja sú, er
Oxi Hjaltason bygði á Hólum, var blýpakin (B S. I, 235 sbr. 163)
og dónikirkjan í Skálholti koparpakin (B. S. II, 240). Á pví, pegar
af þessu, að vera óhætt að slá pví föstu, að þessi hús hafi ekki
verið stafkirkjur, auk þess sem annað bendir í sömu átt. Eins
og siðar mun á vikið, virðast seiuni Hólakirkjur lika hafa verið
blýþaktar (D. I. III, 613).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
