Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
NR. 6
í HJALTADA.L
397
4) Djáknakistur þrjár.
5) Höklaalmariu J).
6) Kistur stórar, góðar, járnaðar þrjár2).
7) Stokkar 6 góðir.
12.) Flestar kirkjur áttu graftól3) þ. e. þelahögg4),
klakahöggf) eða grjótbrjót6) til að pjakka
meðjarðveg-inn og pál og reku7) til að taka með gröfina.
Venju-legast var að jarðsetja lik kistulaus hér á landi8). Andlit
hins látna var nakið fram á siðustu stundu, og þá fyrst
saumuð yfir það blæja") eða líkvitill10). Stóðu líkin
siðan á börum11) og áttu margar kirkjur það áhald12).
Yfír þær og likið var lagt likaábreiðsl8). Stundum var,
þegar börurnar stóðu i kirkju, höfð grind18) utan um
þær, en undir ábreiðslinu, svo það færi betur. Yfir
gröf-ina tekna voru lögð grafartré14) — eins og enn er, og
likið lagt á þau. Er renna skyldi þvi ofan i gröfina var
það gjört með krókum, sem fest var í likaumbúnaðinn,
€n krækt úr er líkið var komið á sinn stað, og hafa
þeir þvi vafalaust verið á stöngum. Voru áhöld þessi
nefnd likabroddar1B), krakar10) eða likakrákar17). Hefur
nokkuð verið um merkingu orðsins skrifað18), en allar
skýringar sem fram hafa komið eru bersýnilega rangar.
Skýringin, sem hér er sett virðist til mála geta komið.
Sögnin að kraka þýðir enn sama og að krækja (kraka
eitthvað upp úr t. d. sjónum). Hólamáldagarnir nefna
engin graftól, en vitanlega hefur dómkirkjan átt þau til1!l).
13.) Pegar komið er út fyrir hið þrönga svið al-
1) Pað mun vera þetta sem Wallem (bls. 97.) hefur mislesið
bókaalmaría. 2) Pjóðmenjas. ísl. nr. 8313 vafalaust ein þeirra,
3) D. I. i, 420. 4) D. I. I, 402. 5) D. I. II, 425. 6) D. I. IV, 148.
7) D- I. II, 442. 8) Um greptrun og umbúnað líka, sjá bls. 326
—7- 9) I. a. 288. 10) D. I. I, 404. 11) B. S. II, 146 12) T. d.
D■ I- II, 455. 13) T. d. D. I. V, 631. 14) D. /. V, 267. 15) T. d.
D■ I. V, 252. 16) D. I. II, 442. 17) T. d. D. I. I, 417. 18) T. d.
Lœr-dómslislafélagsritin VII, 248—50, VIII, 71-6. 19) Wallem telur (bls.
H6) broddstaf með graftólum; það er rangt. Broddstafi áttu
kirkj-Urnar handa prestunum, er peir á vetrardögum purftu að synpja
a utkirkju. Skipan Gyrðs biskups sýnir og að kirkjan lét sér ant
aö prestar kæmust klakklaust kirkna á millum (Ð./. III, 130).
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
