Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
GÍSLA SAGA
123
hreistimaður og fullhugi, þó að ekki væri liann
gæfumað-ur, og hrítur höfundur með þessu það hlutleisislögmál,
sem annars tíðkast i Islendingasögum.
Gagnólíkur Gísla er bróðir hans Þorkell. Hann er
lit-ilmenni, lieigull gagnvart konu sinni, undirförull
gagn-vart Yésteini, sem hann grunar um konu sína, hleipir
Þorgrimi á liann, enn stendur sjálfur á bak við tjöldin; i
rauninni ann hann Gisla bróður sínum; hann veit, að
Gisli liefur drepið Þorgrím, enn reinir að breiða ifir það,
sem hann veit, og varna því að sannleikurinn komist upp,
með því að fela liina snjóugu skó Gísla, og siðan rjettir
liann Gisla livað eftir annað hjálparhönd i sektinni, þó
svo að hendur verði ekki hafðar i hári bans firir
bjarg-irnar, vill ekki leggja neitt verulegt i sölurnar firir liann,
gerir alt hálft. Hann er hálfgerður Farisei. Það er
auð-sjeð, að höfundur hsir þannig litilmensku Þorkels til
þess að láta enn meira bera á skörungsskap og
stór-mensku Gísla i samanburði við hann.
Við lilið Gísla stendur kona lians Auðr i öllum
raun-um hans, trú og digg til dauðans. Lísing’in á þessari konu
skógarmannsins er liin langhelsta priði Gísla sögu og
jafnast að snild við bestu kvennlisingar í öðrum sögum,
t. d. lísing Guðrúnar i Laxdælu, Hallgerðar i Njálu, og
að siðferðislegu þreki og kvennlegum digðum ber Auðr
af öllum kvennmönnum, sem sögurnar lísa. Einna helst
má jafna Bergþóru, konu Njáls, við hana. Trigðin og
digðin er hin sama, enn það er þó eitthvað kalt og ekki
vel kvennlegt við Bergþóru. Eins og höfundur setur
Þor-kel við hlið Gisla sakir mótsetningarinnar milli þeirra,
eins setur liann Asgerði, konu Þorkels, við hlið Auðar.
I samanburði við ljettúð Asgerðar ber enn þá meira á
trigð og digð Auðar.
Einkennileg er lisingin á Þórdísi, sistur Gísla. Það
er hún, sem kemur þvi upp, að Gísli hafi vegið Þorgrim
bónda hennar, og þegar svo Gisli er veginn, er það hún,
sem reinir að liefna hans. Hvorttveggja er vel skiljanlegt
írá sálarfræðislegu sjónarmiði. Frakkar mundu kalla slikt
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
