Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - IV. Ciśnienie światła
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
77
zagadkowych komet i do dziś dnia rachunki astronomiczne
opierają się na tern prawie, od którego żadnego nie zna-
leziono wyjątku. Prawo to odrazu uwolniło świat od krępu-
jącego zabobonu związanego z pojęciem o tajemniczem wpły-
wie gwiazd. To też zarówno współcześni Newtona, jak i po-
tomni cenili to odkrycie wyżej, niż jakąkolwiek inną znakomitą
zdobycz naukową, dokonaną przez tego herosa ludzkości. We-
dług prawa Newtona wszystkie masy materyi dążą do sto-
pniowego połączenia się i rozwój świata zmierza do pochło-
nięcia ciał mniejszych, np. meteorytów, przez ciała większe.
Musimy jednak stwierdzić, że wielki poprzednik Newtona,
Kepler w 1618 roku zauważył iż słońce odtrąca materyę
ogonów kometowych. Kepler tak samo jak później Newton,
sądził, że ciśnienie światła opiera się na tern że od słońca
i innych ciał świetlnych, wyrzucane są we wszystkich kie-
runkach małe ciałka świetlne. Ciałka te uderzają o cząsteczki
pyłu ogonów kometowych i porywają je z sobą, i to tłomaczy
ich odrzucanie od słońca. Charakterystycznem jest, że Newton
nie chciał przyjąć tego rozumowania, chociaż podzielał pogląd
Keplera na naturę światła. Według Newtona to odpychanie
komet tylko pozornie sprzeczne być miało z jego prawem cią-
żenia powszechnego: ogony komet zachowują się tak jak do-
bywające się z komina słupy dymu, które mimo tego że ich
gazy ziemia przyciąga, jednak w górę się unoszą, gdyż lżejsze
są od otaczającego je powietrza. Pogląd ten, który według
słów Newcomba nie daje się poważnie traktować, dowodzi jak
Newton pragnął wszystko zapomocą prawa swego tłomaczyć.
Astronomowie wiernie kroczyli śladami niedoścignionego
mistrza Newtona, i wszystkie zjawiska, które nie wchodziły
ściśle do jego systematu, usuwali z pod uwagi. Wyjątek sta-
nowił znakomity Euler, który w 1746 r. wypowiedział przy-
puszczenie, że fale świetlne wywierają ciśnienie na ciała na
które padają. Pogląd ten jednak nie zdołał oprzeć się kry-
tyce, a zwłaszcza krytyce uczonego matematyka de Mairan.
Że jednak Euler miał słuszność dowiodła w r. 1873 sławna
praca teoretyczna Maxwella nad naturą elektryczności. Wy-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
