Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - IV. Ciśnienie światła
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
lutnego zera. W taki sposób dowiadujemy się o istnieniu mgła-
wic. Ponieważ przeważna część cząsteczek jest zatrzymana,
zanim zdoła głębiej wtargnąć do mgławicy, to głównie jej czę-
ści zewnętrzne wysyłają do nas światło. Zgadza się to z Her-
schla opisem mgławic planetarnych; w środku nie wykazują
one większej siły świetlnej lecz świecą tak jakby tworzyły
„pustą kolistą czarę“ z materyi mgławicowej. Łatwo już do-
wieść, że tylko najtrudniej skraplające się gazy jak hel i wo-
dór w większej ilości istnieć mogą w tak niskiej temperatu-
rze jako gazy. Dlatego też mgławice świecą prawie wyłącznie
światłem tych gazów. Prócz tego w plamach mgławicowych
znajduje się zagadkowe ciało, materya mgławicowa „Nebu-
lium‘l, którego szczególne widmo nie odnajduje się ani na ziemi,
ani na innych gwiazdach. Tłómaczono to sobie dawniej przyj-
mując, że w mgławicach nie spotyka się innych ciał jak te
właśnie wymienione, albo też, że inne ciała podstawowe zo-
stały rozłożone na wodór, — helu wówczas nie znano jeszcze.
Prostem wytłumaczeniem jest tu jednak, że świecą tylko gazy
warstwy zewnętrznej; jaki jest skład wnętrza mgławic, nie
wiemy zgoła nic. Tłomaczeniu temu zarzucono, że w takim
razie całe sklepienie niebieskie i nawet zewnętrzna atmosfera
ziemska musiałyby takim mglistym świecić blaskiem. Ale wo-
dór i hel tylko bardzo skąpo występują w atmosferze ziem-
skiej; za to atmosfera ziemska daje inne światło, mianowicie
tak zwane światło północne przypuszczalnie pochodzące od
kryptonu. Gdziekolwiek na niebo skierujemy spektroskop pod-
czas bardzo przejrzystych nocy, szczególniej pod zwrotnikami,
wszędzie możemy zauważyć tę szczególną, zieloną linię. Sądzono
dawniej, że jest ona właściwa światłu zodjakalnemu, ale przy
bliższych badaniach znajdowano ją wszędzie na sklepieniu nie-
bios tam nawet, gdzie światło zodjakalne stanowczo widziane
być nie mogło. Pierwszy zarzut przeciw naszemu poglądowi
jest zatem nieuzasadniony, bo bliższe badania właśnie wyka-
zały, że pogląd zupełnie zgadza się z doświadczeniem.
Co się tyczy drugiego zarzutu to należy zaznaczyć, że
aby światło było widzialne dla nas, siła jego przekraczać
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
