Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - VI. Zanik słońc. — Powstawanie mgławic
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
146
świecące prążki wodoru. Oddala się ona od nas z szybkością
około 63 km. na sekundę. Świecące prążki wodoru, odpowia-
dające widmu mgławic, dzielą się niekiedy na trzy rodzaje,
z których jeden odpowiada średniej szybkości 60 km., oba
inne zaś mają szybkość zmienną, np. 35 i 82 km od nas,
to znaczy 20—25 km mniejszą lub większą niż szybkość
przeciętna. Gwiazda jest widocznie trzema mgławicami oto-
czona; jedna koncentruje się około jej środka, drugie dwie
tworzą na końcach dwa snopy albo właściwiej: z dwóch
przeciwległych stron tworzą pierścień podobny do pierście-
niowej mgławicy w Lirze: pierścień ten obraca się około
gwiazdy z szybkością około 23,5 km. na sekundę.
Ponieważ obrót ten odbywa się w przeciągu jedenastu
a właściwie mówiąc w przeciągu dwudziestu dwóch miesięcy,
bo dwa maxima i dwa minima wystąpić muszą podczas
obrotowego ruchu pierścienia, to cały obwód pierścienia ma,
23.5 X 86400 X 670 = 1361 milionów, a promień drogi 217
milionów kilometrów, czyli jest 1,45 razy większy niż pro-
mień drogi ziemskiej. Szybkość ziemi w jej drodze dochodzi
29.5 km. na sekundę; planeta znajdująca się w 1,45 większej
odległości od słońca, miałaby szybkość 1,203 razy mniejszą,
to jest 24,5 km. na sekundę, a więc bardzo zbliżoną do przy-
puszczalnej szybkości obrotu pierścienia około Mira Ceti.
Z tego wnioskujemy że masa słońca centralnego w Mira Ceti
dość zbliżona jest do masy naszego słońca; rachunek poucza
nas, że Mira jest o 8% mniejszą, ale to leży jeszcze w granicy
możliwych omyłek.
Bardzo uderzającą prawidłowość stwierdził u tej gwiazdy
Chandler; im dłuższy okres jej zmian światła, tern wogóle
czerwieńszą jest jej barwa. Jest to łatwo zrozumiałe. Im gę-
strzą była pierwotna atmosfera gazów, na tern dalszą prze-
strzeń od gwiazdy rozszerzyć się musiała, i tern więcej pyłu
pochwycić lub wydzielić. Jak widzieliśmy brzeg słońca ma
światło czerwonawe z powodu wielkiej ilości pyłu zawartego
w atmosferze słonecznej. Opiera się to głównie na absor-
pcyi światła niebieskiego przez pył, ale po części i ztąd może
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
