Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - IV
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
o Napoleonie Małym. Rzecz polega na tym, aby wy-
chować ludzi, pełnych mocy, mocy ducha i trzeźwości
życiowej, ludzi wybranych, panów świata, wielkich,
Kaifaszów, Piłatów, Cesarzów — i oddziaływać na
nich. Cóżby mi z tego przyszło, gdyby mi się
udało wywołać ruch wśród motłochu, jeżelibym po-
mimo to miał zawisnąć na krzyżu? Można zebrać
liczną zgraję, która potrafi wyrwać kawałek władzy...
można dać jej do ręki nóż rzeźniczy, kazać kłuć,
bić i rąbać... można tak nią pokierować, że przy
głosowaniu otrzyma się przewagę... ale nie można
przy jej pomocy odnieść zwycięstwa, nie można
zdobyć skarbów ducha, ani na jedną piędź posunąć
świata na drodze postępu — nie!— tego wszystkiego
ciżba nie dokona. Wielcy ludzie to wspaniały temat
do rozmowy, lecz jednostki, stojące ponad tłumem,
mocarze świata, gienjusze, powinniby dobrze roz-
ważyć, kogo nazwać wielkim. Często tak zwany
wielki człowiek zostaje na szarym końcu z gmi-
nem, z adwokatami, z nauczycielkami i cesarzem
Brazylijskim, sam ze swemi wielbicielami...
— Więc cóż z tego?... mówi ironicznie dama...
Przewodniczący uderza w stół, prosząc o spokój,
lecz dama nalega: jeżeli nie wszystkich wielkich
ludzi strąca pan z piedestału, niech pan wymieni
kilku, chociażby nawet jednego, który w oczach
pana zasłużył na łaskę. Ciekawe byłoby usłyszeć...
Odpowiadam:
— Uczyniłbym to chętnie, ale idzie to, że wtedy
złapałaby mnie pani brutalnie za słowo. Gdybym
wymienił jednego, dwuch, a nawet dziesięciu, by-
łaby pani przekonaną, że prócz nich, nikogo więcej
za wielkiego nie uznaję. A zresztą, pocóżbym to
miał czynićp Gdybym, naprzykład, zaproponował
Pani wybór między Leonem Tołstojem, Chrystu-
sem i Emanuelem Kantem, musiałaby pani namy-
54
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
