Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - XIII
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
że oburza to uczucie każdego człowieka. Po pierw-
sze, Bjórnson to gienjusz — czym Tołstoj nie
był nigdy. Nie stawiam zbyt wysoko wielkich, po-
spolitych gienjuszy. Bóg świadkiem, mówię pra-
wdę — lecz Tołstoj nawet do tych wyżyn nie do-
rósł nigdy. Oczywiście, pomimo to może pisać
książki lepsze od wielu książek Bjórnsona. Lecz
czego to dowodzi? Dobre książki mogli pisać na-
wet kapitanowie duńscy, malarze norwescy i ko-
biety angielskie. Powtóre, Bjórnson - człowiek, to
osobistość potężna, nie zaś pojęcie abstrakcyjne.
To człowiek żywy, który działa i walczy z rozma-
chem, nie jednego, lecz kilkudziesięciu ludzi. Nie
dąży do odegrania roli sfinksa wśród tłumu, sfin-
ksa wielkiego i mistycznego, jak np. Tołstoj w swo-
ich stepach lub Ibsen w swojej kawiarni. Duch
Bjórnsona — to las podczas burzy, — walczy, jest
obecny wszędzie. Bjóruson przesiadując w „Gran-
dzie”, sam obniża swoją powagę. To postać
olbrzymia, wykuta z jednej bryły, duch potężny —
jeden z niewielu urodzonych wodzów. Stojąc na
trybunie ruchem ręki powstrzymać zdoła sykanie.
W twórczym mózgu nieustannie rodzą się nowe
myśli; pracuje bez wytchnienia; zwycięstwa jego tchną
siłą; czasem błądzi okrutnie, lecz we wszystkim,
co czyni, znać indywidualność, gienjusz. Bjórnson
to jedyny nasz poeta, pełen natchnienia, z iskrą
Bożą w duszy. Gienjusz jego, to jakby szum kło-
sów w dzień letni: najpierw podnosi się lekki wie-
trzyk, rozlega się szelest, ledwie dosłyszalny, lecz
w końcu ucho nasze nie odróżnia nic, prócz kło-
sowego poszumu! Nic! — Oto cecha poruszeń jego
ducha, który wciąż wyżej wzlatuje, coraz więcej
ogarnia. Dla przykładu, niech pan porówna poezje
Bjórnsona z poezjami Ibsena, które są robotą czy-
sto mechaniczną, biurową. O poezjach Ibsena co
239
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
