Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - 5. Borna sine sansereidskapar
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
38
Luktesansen er og tidleg ferdig hjå barnet. Dei meiner
å ha lagt merke til, at alt andre dagen kann barnet få
luktkjenningar. Men fyrst seinare ser det ut til at barnet
gjer tydeleg skilnad på ymse sansekjenningar av dette
slaget. Det er vel elles med barnet som med oss vaksne:
lukt* og smakskjenningar blandar me ofte saman, so me
trur at me smakar det som me i røynda luktar.
Dei ville folk nyttar luktesansen sin meir enn me. Me
legg oftast so lite merke til luktkjenningane. Og so ser
det ut til at luktesansen har vorte meir og meir avdovna,
so han uroar oss ikkje so mykje no. Og varnar oss då
heller ikkje so mykje, sjølvsagt.
Hudsansane. I huda har me vaksne serskilde organ
for trykk, kulde og varme. Det er tre slag »punktar« å
finna på huda: trykkpunktar, kuldepunktar, varmepunk*
tar. Og frå kvar går det nervetrådar som fører melding
innover til hjernen. — Sume meiner det er endå fleire
slag sansar i huda. Soleis talar dei um ein stikksans, t. d.
og um »stikkpunktar«. Hudsansane hjå barnet er lite
granska endå. Men noko veit me då.
Det nyfødde barnet kann sjølvsagt taka skade av både
kulde og varme når påverknadene vert for sterke. Men
det er likevel grunn til å tru at kulde* og varmesansen
er lite brukfør i den fyrste tid. Barnet kjenner ikkje stort
kulde eller varme um det so har det kaldare eller varmare
enn det toler. — Lauging hjelper til å utvikla dei organ
som finst i huda og som skal vera bodberarar um slike
sporingar. Snart kann ein sjå at barnet likar seg godt i
»stampen«, når vatnet er passeleg varmt. Men det skrik
gjerne når det vert teke uppatt.
Trykk eller tyngd kjenner og det nyfødde barnet lite.
Truleg kjenner det heller ikkje stort stikk eller liding.
Det er ikkje berre dei naudsynlege ytre sanseorgan, og
nervetrådane, som liksom søv endå og soleis ikkje gjer
arbeid som hjå den vaksne. Men og hjernen er lite
arbeidsfør når det gjeld å taka mot melding um slike
sporingar. Den del av hjernen som seinare får med det
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
