Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
iS8
mikil ósamkvæmni komi fram 1 rúnanöfnunum. Þannig hafi elzta skráin
ein-mitt sol (en ekki solu), önnur hinua eldri (frank.) hafi laucr (lögr), en hin þriðja
(keltn.), sem er yngri, hafi lagor (en þó räd og sol). Enginn geti þvi vitað,
hve gamlar þessar skrá sjeu, og þá fari nú sannanargildi þeirra að minnka, enda
sjeu ýms af rúnanöfnunum á þc-im breytt og afbökuð. Orðið lung hjá Braga
geti eins vel merkt hest (lungr) eins og skip, og sje því ekki mikið á þvi
byggj-andi. Liku máli sje að gegna meö hin önnur orð, er B. telji útlend: þau sjeu
vafasöm, en þau megi þó skýra á annan veg, en B. geri. Kenningarnar sjeu
ekki öllu verri eða margbrotnari hjá Braga en i Eddukvæðunum sumum
hverj-um. Að þvi er snerti tegund þessara kvæða, þá sjeu þau fullkomlega norræn i
anda, og þó að lik kvæði kunni að finnast hjá Keltum, þurfi það engan veginn
að vera sönnun fyrir því, að hugmyndin sje fengin þaðan að láni, enda sjeu lik
kvæði og til hjá öðrum fornþjóðum. Auk þess hafi B. ekki sýnt, að til sje eitt
einasta kvæði hjá Keltum, er sje alveg eins, eins og t. d. Ynglingatal. Að þvi
er snertir bragarhættina og sögu þeirra, þá sje það allt svo miklu myrkri hulið,
að af þvi verði ekkert ráðið. Allt sem um það verði sagt sjeu tómar getgátur
og geti aldrei orðið annað. Um myndagerð á gömlum skjöldum vitum vjer svo
lítið, að af þvi verði heldur ekkert raðið með vissu. Keltneskir skildir hafi verið
öðruvísi, og þótt B. visi til steina á Englandi og annara hluta með myndum úr
norrænni goðafræði, — hvað geti þá slikt sannað með eða móti kvæðum Braga ?
Um Ragnar loðbrók sje það að segja, að það geti raunar ekki verið sá maður,
er Steenstrup ætli (í »Normannerne« I,), þarsem Bragi kalli sinn Ragnar
»Sigurðar-soni (en Steenstrups R. er Hálfdanarson), en hins vegar sje óvíst, hvort það sje
allt sami maðurinn, og það sje jafnvel ekki með öllu vist, að »Ragnar
Sigurðar-son« hjá Braga sje R. loðbrók. Það eitt sje vist, að R. og Br. hljóti eptir
ætt-liðum að dæma (Ragnarssynir um 870) að hafa verið uppi um sama leyti. Á
líkan hátt hrekur dr. Finnur ástæður Bugges gegn Ynglingatali Þjóðólfs og kemst
svo a6 þeirri niðurstöðu, að meðan ekki komi fram öflugri likur eða sannanir
fyrir því, að hin elztu kvæði sjeu yngi, en þau eru sögð, þá verði þau að standa
í fullu gildi, en af því leiði aptur, að goðsagnaskýringar Bugges geti ekki verið
Tjettar, þar sem þær komi i bága við þessi kvæði. Ritgerð dr. Finns er mjög
vel samin og mun enginn geta neitað þvi, að þar sje hraustlega barizt, þar sem þó
er við annan eins víking og málfræðiskappa að etja og Bugge er. Má nú sízt á
milli sjá, hvorum megin er sókn eða vörn.
MAURER OG ÍSLENDINGASÖGUR. Hinn óþreytandi o_g ógleymanlegi
íslandsvinur prófessor Konr. Maurer, sem nú er _á attr’æðisaldri, hefur bæði i
fyrra og í ár birt ritgerðir um nokkur rjettaratriði í íslendingasögum, (í
»Sitzungs-berichte der philos.-philol. und der histor. Classe der k. bayer. Akad. d. Wisst-.
1895 og 1896), og er i þeim báðum hinn sami dæmafái fróðleikur og
skarp-skyggni, sem jafnan hefur einkennt rit hans. Fyrri ritgerðin er um tvö
rjettar-atriði i Egils sögu Skallagrimssonar (»Zwei Reclitsfälle in der Eigla«.), um
erfða-rjett Hildiriðarsona og erfðamál Egils við Bergönund og bróður hans Atla
hinn-skamma. Rannsakar hann nákvæmlega frásögn sögunnar og ber öll atriði henn
ar saman við lög Norðmanna á þeim tímum, og kemst svo að þeirri niðurstöðu,
að frásögnin um hið fyrra atriðið sje alveg rjett og í fullu samræmi við lögin.
Hildiríðarsynir hafi rjettilega verið álitnir Irillusynir og sem slikir ekki átt neitt
tilkall til árfs eptir Björgólf, þvi Hildiriður hafi ékki verið lögleg eiginkona hans,
heldur fylgikona. Þetta muni og Hildiríðarsonum sjálfum hafa verið ljóst, því
ella mundu þeir hafa höfðað mál, til þess að ná rjetti sinum, en það hafi þeir
ekki gert, heldur að eins beitt brögðum til þess að koma fram kröfum sínum.
Að þvi er snertir erfðaniál Egils, þá komi að vísu fram nokkur ónákvæmni i
ein-stökum atriðum i frásögninni um það, en er nánar sje að gætt, komi það þó brátt
í ljós, að þessi ónákvæmni komi einkum til af því, að fljótt sje yfir sögu farið.
Hins vegar sje engin ástæða til að efast um það, að rjett sje skýrt frá öllum
við-burðum og að allt hafi farið fram á hjer um bil á sama liátt og segir í sögunni.
Hin ritgerðin er um Máhlíðingamál i Ewbvggju (»Zwei RechtsJ’älle aus der
Eyr-íyggja«), um málið út af meinum Gunnlaugs Þorbjarnarsonar og málaferli þau,
er risu út af hrossahvarfi Þorbjarnar digra. Ber hann frásögn Eyrbyggju saman
við frásögnina í Landnámu og við lögin, og kemst að þeirri niðurstöðu,"að frásögnin
i Eyrbyggju muni vera hárrjett og i fullu samræmi við rjettarfar þeirra tima á íslandi.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
