Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
Fedraheinten·
« O
25de September 1878·
Brev sraa Valdris.
17de Sepb. 1878.
E kvakk, daa e las dei Orde, so Utgjevaren
let lyse i No. 51 af»Fedraheimen»« Gvart hand-
sallin aa rcedd aa telike so sorggjevinn, at e laut
leggji Avisa ifraa me. For hadde e rae hatt so
stort Mot; e visste — ja e hadde alder tvelt paa,
at me te all Slutt skulde saa atte vaart eie Maal
aa hadde stunda saart paa, at den Tie skulde snart
kom-a. At ho va langt borte, trudde e inkji. G
hadde rae tytt, at Maaltankin vaks fo makalaust
sort, at te kor Time paa Dagen straymde de ihop
taa Norigs unge, frilynte, patriotiske Svne aa
Døtta aa slutta se te Fylkinge hass, at de kom
i Tusental ifraa Sø aa ifraa Nord, ifraa By aa
ifraa Bygd aa trengde so um Merkje hass, at
dei hevde de hogt -— hogt, so de lyste o brann
ifraa Nordkap te Lindesnes aa lokka aa mana
baade· Oven aa Veir te koma aa slutte se te dei,
so de tesist inkji mangla ein einaste ein taa Norigs
Sone aa Dottax alle varo der; at daa endele
kom de ein stor, fager Dag, daa Talarstola varto
reiste aa hengde runnt ikring me Blomstra aa
Grønt,Merkjo vorto planta; dei strvynide aa blega
i Vinde, dei lyste aa bran11. Runnt umkring so
langt ein saag aa lenger va de eit Hav taa fest-
klaedde Folk, unge aa gamle, ringe aa rike; de
bulgja aa de strvymde taa glae aa sæle Mentia aa
Kvendo, fordaa paa deiDageskuldede norske
Maale innattsetast; israa dei Dccge skulde
alle, so budde aa byggde i gamle Norig, fritt aa
uta Mein aa uta aa bli lagte før Hat faa bruke
Hamle aa Olass aa Erlings aa Einars aa Haa-
kon den stores Maal, vaare gjceve Fedres Maal,
iBok aa i Pen, i ijrkjunn« te Tings aa i Skulen·
Slikt hadde e gange drvymt uni titt aa samt-
Daa e las dei Orde, so sto i No. 51 um Maal-
strævaradn, daa kvarv alt hurt, aa den fagre Drau-
men vilde kji koma atte. ’
Men kanii de daa vera mogele, at de staar
so ille te, at me no ette 30 Aars Arbei, ette at
noko taa vaare beste Menna ha slete se ut aa ein
jamvcel ha gjeve Upp si Lykke o sit Liv, for at me
kunna saa atte vaartMorsmaal, kann de daa vera
mogele, at me endaa kji e komne so langt, at me
era go fere halde uppe eit einaste Maalbla aa de
eit sliktVla ogso so»Fedraheimen.« Kor era daa
alle Seieradn vaare? Ell ska tru me kji ha tast
meir en me ha vgnne. Fat 20 Aar sia hadde
dei eit Maalbla, eit gatt Maalbla, de laut slutte;
no ha me eit Maalbla, eit gøt»t Maalbla, kanskji
de gaar sama Vegen. Ko mykji længer e me daa
komne? Bygdemaale era vortne mykji klendre paa
desse Tien; mit Maal ha faatt so mykji frem-
mande Ord-·sia den Ti, at ein mest kji kann kjenna
de atte. So ha de væl gange arestane ogso, før
de e Avisudn aa Skulemeistaradn, so ha skjemt aa
skjemme burt Maale.
At de sto so gale te hadde e alder trutt.
E trudde Maalstrcevaradnva meir a tive aa arbeidde
me større Eldhug, at dei soleise hadde skaffa
»Fedraheimen« ein seks—otte Tusen Tingara —
sor ein aa ein kann væl kji hjelpe Maalsaken stort
bere en ve aa faa so mange so mogele te halde
Maalblae vaart. Men so kom e te lparja me
sjøl: ,,Ha du gjort noko viare før Maalsaken?«
,,Ja e ha snakka«um ho seint aa tile aa prvvt
aa hugvende so mange, so e ha vore go
fere«, svara eg. »Ja snakk·a, ja; Snakk ha me
Nagde taa; ha du kji gjort noko meir ?«’ laut e
sparja me sjvl att, »ha du kji skreve i ,,Fedrahei-
men-« ,,E e kji skrivefør, aa so e de no kji de
heldan, so e vest;Blae ha heile Tie hatt so mykji
aandfull Lesning sig noko Bla i Kristian·«« ,,Nei
du ha Rett i di, de tryt inkji so mykji paa dei,
so skrive, men ha du gjortnoko sere, at de, so bli
skreve, ogso kann bli lese i kort einaste Hits aa
Hytte i Norig«s« De hadde e beldan kji gjort, e
laut staa ve, at e va likeso dovin e, so mange are
Maalstrcevara ser ut te vera. »Men no«, sa e te
me sjøl, ,,vil e gaa sta i sama Rappe aa saa ein,
Tingar paa ,,Fedraheimen«,«aa so vil e skrive eit
lite Stykkji i Vlae aa be alle are, so halde de,
skjele varmt aa vakkert um ogso aa skafsa ein ny
Tingar kor, so faar de trast dubbelt so mange, so
de no ha.« E sto upp aa gjekk burt te ein Maal-
strcevar aa ba han skrive se paa før Blae ifraa
syste Oktober aa sende Peingadti me fyste Post.
C viste fereaat, han vilde gjera de, før han va
glup Maalstrcevar, aa haii hadde samt tala um, ko -
gatt de vilde bli her i gamle Norig, ner me fingo
atte Maale vaart; detta gjorde han so fint ogso,
at e gret, ner e hoyrde paa han, aa um dei dan-
ske Maalstrcevaradn brukte han sleke Ord, at e skar
Tenno aa yngste e haddedei der, so skulde dei faa
Gudag aa Farvcel, før dei viste taa di. C bar
fram Ærinde mitt. ,,E vilde gjedne«, sa han, ,;men
e har so mange are Bla, aa so ha e skjele no
tenkt me te kjvpe ei Bok kallast »Adam Homo.«
,,Læt vero me »Adam Homo««, sa e ,,de e ei dyr
Bok, etru kjidu har so stor Nytte taa henne heldan.«
»E ha tænkt me te ha den Voke, aaso ha e meintme
te kjape heile Heiberg, før PaludawMaller aa
Heiberg e taa dei stoste danske Diktaro; du ska faa
laant Bøkadn, nere halese deisjal« »Aa reis paa
Veggen me »AdamHomo« aa heile Heibergl E du
galin, Kar, gaa sta kjope taa dei dyraste danske Bøko,
fø·r du ha sett dei norske uttapaa Bræo! E trur
kji du eig ,,Storegut« enno; alle Jansoiis Baka
ha du kji, aa berre ei nokre taa Lies aa ingjin
taa Wergelands«’, svare e lite harmsull »Men
est de e so, at du lyt ha dessa Bokann, du tala
um, so seer du segja upp eit taa dei danske Bloo
di«. ,,E e so vande ine dei aa —.« E smelte
atte Dori aa gjekk, Han hadde faatt me te trutt,
at han va Maalstrcevar. Ja S).Era vilde’ han ha,
men inkji Omaken. For ein ussel Vane si Skuld
va han go for gjeva upp deii stoste aa fagraste
Tanken, han nokor Gaang hadde hatt. Ell um
haii ynskte, at Tanken skulde vinne, so vilde han
daa kji gjera sælt mykji før, at dette Ynskje hass
maatte bli verksett. De vil alle ha Okse i Bjød-
naskallin, men de vil ingjin haldeiSkaste. Slike
Folk sinnst de no i alle Fylkinga, aa me maa difar
inkji tapa Mate, um de skulde vera engon Maal-
strcevaren, so ogso e slik. — E hadde sett me fere,
at e vilde ha ein Tingar aat»Fedr"ahei1nen«. So
gjekk e inn hjaa ein an taa Granno meno aa· tala
um, koss de hadde gange me hjaa dessa makalause
Maalstrcevare· So vitt e viste, va dene Mann
inkji Maalstrcevar. Han sat tenkte lite. ,,De vore
baade Synd og Skam««, sa han um lite, ,,at vaart
einaste Maalbla skulde gaa upp. E vill ta de ifraa
fyste Oktober endaa e ha tvo Bla før J Grunn
e de lite logleg taa uss ogso, at me, so e norske,
berre halde danske Bla, men de e Vanin. De ha
ogso vare so lite Tale um norskeiBla før no
nyle«· Ja deiiStakkaren, Vanin, gjere Toska taa
mange!
So ha daa e faatt ein Tingar, aa e hadde
I z- -
I
Ei liti Ferd bnrt til Tinnsdaletu
(av T. 0.)
, Daa eg er heime hagt upp i Telemorki, var
dae ikkje so lange Ferdi denne, eg gjore burt til
Tinnsdalem og ikkje var ho so sorviti hell. Men
endaa kan dce vel lagast ei Rva um henne. Jonsok-
dagjen for eg yviHeii fraa Raulaiid til Møstrondi;
dce var Sundag og dce varmaste Hobalsver, eg
heve vore ute i. Mastrondi legg i noraust sraa
Rauland og er Anneks til detta Prestegjelde· Der
er ei høg Hei imillom, men ikkje Fjoll aa kalle.
Lite vegsynt er der; men so er der maala innpaa
Tre og Steinar til Retleiing syr Ferdamannens
Daa eg kom upp aa øvste Heii, laag der ein Støyl.
Eg gjekk inn i Sele og sekk meg ein Mjolkedrykk
og svalla lite mce Stoylsjentunne Dce er ’kje
mange, ssom er segnare i Ferdafolk og vil hell
gjera dei til goes, enn Stoylsgjentur, som bur langt
til Heiar.- Dei by samt ein Mjolkedrykk, og kjem
der kjende Folk neanfraa Bygdi, so vankar ein
Romegraitt au. Dei er no nysikne etter aa spyrja
heime i Bygdi, som ikkje er anna vente-
Den eine Jenta sortalde meg, at ho kom av-
Dagrekningi ein Sumar, ho gjætte nor i Laage-
fjoll· Ho og Jenta, som var mce henne,visste ikkje
regtig, hot Tii lei, daa dei inkje saag eitMenneskje
heile Sumaren fyrenn um Hausten, daa Karanne
kom, som skulde henta dei heim. Eg gav Jentunne
ei Visebok, so dei hadde nokso hugsamt aa driva
Tii mæ, » bau so Farvael og tok Vegjen aust yvi
nokre Flyer. Somestaer var der Dekkar, som der
laag attSnjo i endaa; men hellest var Grase langt,
ogMarki var grøn heilt innaat Snjosonni. Jkkje
var der so reint autt syr eit Slag Liv hell. Av
og til sauk der upp ei Rupa unda Buskannn, Hei-
loen slaug pipande millom Tuvanne, og- burti
Myrlande sat der ein Haiik elder ein Fjallvaak
Hadde eg gjengji mce Byrsa, vilde de vore-freiste-
samt nok aa halde seg fraa aa veia. Men saag
eg meg viare ikring, var dce likevcel so underleg
autt og einlegt· Jnkje aa sjaa anna enn dei ende-
lause Flyeme umgjerde av blaae Nutar og den
djupe blaa Himilen; doe legg seg innvaa ein, so
han tykkjer seg aa vera eisemaliheileVæri. Leng-
ting og dei djupare Hugdrag kjenner ein au meir
til daa, enn vanleg· Eg gjekk og svng: »Til
ØSte1«1and ville jag fam, dkrr bor a111«a·kiirasten
mjn««, upp atter og upp atter dae sama, for aldri
hev eg kjeiit, dce hev legje slik Lengt i nokre faae
Ord fyr. Endeleg kom eg burtpaa dae seinste Rise,
so eg saag Møstro»iidi. Her er ’kje hagt nok her;
men naar ein ser Ljosanskar, Vegjen yvikliaulands-
sjolle, ser ein alle Garanne paa Møstrondi; dei ligg
liksom grøne Flekkjer rundt ikring Mosvatne, langt
ifraa hinannan so ein kunde tenkja, dce ikkje var
Garar, men Heiar, Folk budde paa berre um Sum-
aren· Eg gjekk daa neyver ei lang halvbratt Myr-
kvil mce Molteblom neaat Masvatne og ropa yvi
til Skinnarland, som ligg mitt burtasyre.
Guten, som kom og sette meg yvi, synte meg
Jutulbrui, ein lang Steinvyri, som gjeng mest tvert
yver Vatne. Segni segjer, at dce ein Gong var
ei Bril, som einiJutul hadde bygt. No er det
inkje att anna hell ein Steinøi)ri, som ikkje naar
upp i Vasflata ein Gong. Guten sae, at naar
Vatne var liti, kunde ein sumestaer sjaa som ein
nerasa Mur.
Fraa ein liten Nut ovasyre Skinnarland hadde
eg eit Rundsyn yvi heile·Møstrondi. Dce er ei vi
Bygd; Mvsvatne er umkring 3 Mil langt. Sun-
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
