Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - II. Amtsskulen - Dei einskilde skular
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
— 50 —
at mange av synsmaatane no er upptekne av
dei som fyrr var motstandarar.
Etterat det var lagt i
amtsskulekommis-sjonen (seinare amtsskulestyret) si hånd aa
velja lærarar til amtsskulen, har etter kvart
fleire og fleire høgskulemenn vorte lærarar i
amtsskulen -— anten slike som har vore sterkt
paaverka av folkehøgskulen, eller som endaa
til fyrr har arbeidt i folkehøgskulen. Paa den
andre sida har lærarar i amtsskulen gaatt over
til folkehøgskulen. Det har ogso hendt at
amtsskular har vorte umlaga til folkehøgskular.
Til aa jamna ut skilnaden har ogso det
verka, at mange av amtsskulane fraa ikring
1900 eller fyrr har gaatt over til aa verta faste.
Ofte høyrer til dei faste amtsskulane hus og
gård; lærarar og nokre av elevane bur paa
skulen, eller dei samlast i alle fall ved same
middagsbord, og dermed har ein det daglege
samliv og den meir personlege paaverknad
millom lærarar og elevar som folkehøgskulen
alitid har sett som noko av det høgste.
I alt har vi no 25 faste amtsskular. Ved
alle desse er skulekjøken, undanteke ved dei
2 skulane i Finnmarki. Ogso den flytjande
amtsskulen i Jarlsberg og Larvik har
skulekjø-ken, so det ialt er skulekjøken ved 24
amtsskular. Ved desse kostar middagsmaten i
regelen fraa 25 til 30 øyre pr. dag. Ved
amtsskulane i Nordland og Trumsøy amt kostar
han fraa 17 (Hemnes amtsskule) til 23 øyre.
Upphaldet ved vinterskeidet paa
amtsskulane vert uppgjeve aa kosta kvar elev fraa
130 kr. til kring 300 kr.
Pengehjelp (stipend) vert gjeve til
tren-gande elevar. Ho er ulik ved dei ymse
sku-lar — fraa 15 kr. til 130 kr. for kvar elev.
Pengehjelpi vert utdeilt av amtsskulestyret i
kvart amt, og retter seg baade etter den
su-men som amtstinget har løyvt og etter
elevane sin trong.
Undervisningi vert i regelen i alle fag som
er skikka til det gjevi gjenom foredrag.
Fyrst-ningi av kvar time vert i regelen nytta til
eksamination eller samtale um det som er
gjenomgaatt i siste time av faget.
Den vanlege skuletid er 36 t. for vika i
boklege fag — 6 timar um dagen, i regelen
um fyremiddagen. Ofte er sløyd og
handar-beid lagde til ettermiddagstimar.
Timeplanerne er noko ymist laga i dei
ymse amt. Hovudfagi er allstad norsk, sogat
naturfag og rekning. Ved alle amtsskular har
dei 1—2 timar religionsundervisning for vika,
8—10 timar norsk (S. Bergenhus 12), 4—5 t.
soga (Akershus 3, Lister og Mandal 6), 4—6
t. naturfag (Jarlsberg og Larvik 8, Buskerud 7,
Nordre Bergenhus 3, men her kjem 6 t.
jord-bruksfag til), og 6—8 t. rekning. 1 dei
skulane der gutane har sløyd faar dette faget 4—6
timar vika for kvart parti. Gjentone har i
regelen 12—18 t. handarbeid for vika. Ved dei
skulane som har kjøkenundervisning for
gjentone, er desse gjerne fritekne for nokre timar
i naturfag, rekning eller teikning. Ved skulane
i Heidemarki, Romsdal og S. Trondheim er
uppført 1 eller 2 timar for vika til frie foredrag.
Ved fleire amtsskular er det 2—3 mndr.
serskilde gjenteskeid um sumaren. Her har
gjerne dei praktiske fag — handarbeid,
kjøken-stell og hushaldslære — ein noko større plass
enn ved vinterskeidi. Soleis ved den faste
amtsskulen i S. Trondheim 28 t. handarbeid,
28 t. kjøkenundervisning og 21 t. boklege fag
for vika.
Ved norskundervisningi er
Landsmaalet hovudmaal ved skulane i Nedenes, S.
Bergenhus, N. Bergenhus, Stavanger og
Roms-dals amt. I dei andre amt er riksmaalet
hovudmaal; men ved dei fleste av skulane faar
elevane oving i aa lesa og skriva baae maal
Det er diverre ein stor mangel ved
amtsskulane at det e/mo ikk/e finst gymnastikkrom
ved ein einaste skule. Truleg vil det sna.t
verta retta paa dette i fleire amt.
Aldersgrensa er no ved fleire amtsskular
høgre enn ho var fraa fyrst av. Der er
amtsskular der ho no er 17 aar, og det vert allstad
arbeidt for aa faa henne iyft. Ein maa ogso
hugsa paa, at sjølv um aldersgrensa enno er
nedi 15—16 aar sume stader, so syner det
seg allstad at elevane sin medelalder er ein
god mun større. Ogso i dette stykke h?.r
amtsskulen gjort gode stig framimot dette aa
verta ein verkeleg ungdomsskule.
Den fastsette aldersgrensa er etter dei
nogjeldande pianar soleis i dei ymse amt:
Buskerud, Lister og Mandal og S.
Bergenhus: Eleven maa vera konfirmert.
Akershus: 15 aar.
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
