Full resolution (JPEG) - On this page / på denna sida - Sidor ...
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
Below is the raw OCR text
from the above scanned image.
Do you see an error? Proofread the page now!
Här nedan syns maskintolkade texten från faksimilbilden ovan.
Ser du något fel? Korrekturläs sidan nu!
This page has never been proofread. / Denna sida har aldrig korrekturlästs.
211
Bjørnsons franske smag, i «Halte«Hulda». Vinje var alt«
saa væsentlig enig med et par av de største samtidige
danske kritikere i at finde Bjørnsons nye menneskeskildring
paa sine steder altfor brutal i sin realisme, mens den paa
andre steder var ham for litet natursand. Ialfald en stor
del av den nye norske digtning forekom ham uhyggelig
og uskjøn. Ogsaa Ibsens personer i «Hærmændene» var
i Vinjes øine «uhuglege». Hjørdis var «uheimsk».
At navnlig Bjørnsons skildring av norske bønder i
«Arne» av mange føltes som alt andet end idyllisk, kan
vi forøvrig ogsaa se av en ytring av presten O. Th. Krogh
(«Lille Theodor») i «Morgenbladet» (Ilte novbr. 1859):
«Bondens færd er (i «Åme») levende og sandt skildret,
skjønt vistnok fra den gruopvækkende side.»
Til sine tidligere angrep paa Bjørnson tilføier Vinje i
en artikel fra 1860, at man tok feil, naar man sa, at han
var avindsyk paa Bjørnson. Som om det at skrive bonde«
fortællinger var noget at være misundelig for! Vinje satte
sit livsmaal i noget høiere: «i at skriva norsk og ikki i
den ting at fortelja smaarispur» «Det visar no ogso den
umogne mannen, som trur, at ei skildring af berre aal«
muga«folk kann kallast eit dikt i ordets sanna meining,
for bondelivet kan ikki ryma i seg dei djupaste, beste og
ædlaste tankar». Mauritz Hansen, Østgaard og tilmed
Botten«Hansen «hava prøvet seg i det sama, og kver af
desse paa sin vis løyst uppgaava likso godt som Bjørnson,
og Østgaard enno vel so det (!); for det er meir plan og
sanning ... i «Ei fjøllbygd».
Hvor humørsykt og blindt Vinje stundom kunde
dømme om literatur, ser vi ogsaa av en senere ut«
talelse (i «Dølen» for 22de april 1866). Vinje paastaar,
at Anthon Bang (forfatter av «Fortællinger for folket» og
andre folkeskrifter) «har skrivet fortjeljingar, som ero langt
sunnare næring for land og folk en nokon af Bjørnsons;
og visst er det at dei koma til at liva lenger». — I en
anden kritik fra det samme aar (8de april 1866) ønsker
han, at baade Ibsen og Bjørnson vilde reise sin vei til
Danmark, hvor de prentet sine bøker. «Den norske na«
tionalitet vil aldri draga eit sukk efter deim». Ibsen er
den større poet av de to. Men ingen av dem er original.
«Dei hava so litet studium, at dei ero dømde til at lappa
upatter gamle skor.» «Wergeland var eigentleg heller ikki
original. Han kunde f. eks. ikki riva seg laus fraa al den
<< prev. page << föreg. sida << >> nästa sida >> next page >>
